Pravopisni rečnik Milana Šipke

Nakon tačno pola veka, kao da obeležava veliki jubilej, ove nedelje je u knjižare u Srbiji stigao novi Pravopisni rečnik i prvi takav srpskog jezika (jer su svi dosadašnji bili srpsko-hrvatski). Ovo kapitalno leksikografsko delo dr Milana Šipke izdala je novosadska izdavačka kuća „Prometej”. Budući da se pričalo o tome kako bi novi Pravopisni rečnik i najavljeno, a još uvek neobjavljeno, novo izdanje Pravopisa mogli dati mnoga oprečna rešenja za jezičke nedoumice, i autor Rečnika i supervizor akademik Ivan Klajn tvrde da do toga neće doći. - Pravopisni rečnik srpskog jezika sa pravopisno-gramatičkim savetnikom Milana Šipke predstavlja u srpskoj normativistici do sada neobjavljenu, a prijeko potrebnu knjigu, potrebnu ne samo onima koji se normom srpskog jezika bave u okviru struke nego i širem krugu korisnika koji njeguju sopstvenu jezičku kulturu i žele da postignu viši nivo pismenosti – ukazuje u recenziji knjige prof. dr Milanka Babić sa Filozofskog fakulteta Univerziteta u Istočnom Sarajevu. Prvi Pravopisni rečnik srpskog jezika Milana Šipke ima oko 100.000 reči, od kojih je svaka navedena sa pravilnim i nepravilnim gramatičkim oblicima i akcentom. U prilogu je dat i pravopisno-gramatički savetnik, sve ukupno 1.200 stranica gusto kucanog teksta. - Knjiga koju predajemo u ruke korisnicima i po svom naslovu, i po namjeni, i po sadržaju prvi je srpski standardnojezički priručnik u posljednjih stotinu godina. Ovo je specifičan rječnik, kome je osnovna svrha da informiše o pravopisnoj, gramatičkoj i akcenatskoj pravilnosti i upozori na brojne greške u praksi. To je prvi samostalni pravopisni rječnik u nas uopšte, dosad smo imali samo takve rječnike uz pravopisna pravila – kaže dr Milan Šipka. Prof. dr Milorad Radovanović, dopisni član SANU i profesor na Filozofskom fakultetu u Novom Sadu, posebno ističe sklad između sadržine knjige i jezika kojim je pisana. - Posebno je hvale vredan trud autorski i saradnički da se svi jezički primeri u rečničkom i tekstuelnom delu pažljivo akcentuju. Razume se da ovako opsežna dela, uprkos ogromnom trudu savesnog konsultanta i supervizora Ivana Klajna, podrazumevaju i poneku pogrešku u detalju, tu i tamo, što se ne može izbeći, a što se u pravilu u dobroj meri koriguje u potonjim izdanjima – objašnjava Radovanović. On, kao i Milanka Babić, smatra da Pravopisni rečnik Milana Šipke može pristupom i nekim rešenjima izazvati polemike među normativistima srpskog jezika, a time poslužiti i kao podsticaj za dalja istraživanja i delatnost. Sama vest o tome da je Pravopisni rečnik u pripremi uzburkala je juna prošle godine stručne krugove, pokrenula čitavu lavinu pitanja o nedostatku i zastarelosti ključnih jezičkih priručnika, ukazala na katastrofalno loše stanje u oblasti srpskog jezika. Najviše je bojazni ulivala pomisao da bi se novi Pravopisni rečnik mogao u mnogim rešenjima kositi sa „retuširanim” izdanjem Pravopisa iz 1993. godine, na koje se čeka godinama (od 2004), a prema poslednjim informacijama iz Matice srpske, treba da se pojavi ovog leta. - Pravopisni rečnik nije nikakav „novi pravopis“, kako neki misle, niti je u konkurentskom odnosu prema postojećem „zvaničnom“ srpskom pravopisu Matice srpske. On upućuje na specifična (čak i krajnje neprihvatljiva) rješenja u tom pravopisu, a daje dosta informacija i o osporavanjima nekih njegovih normi i brojnim propustima – tvrdi Šipka. Zbog konfuznosti srpskog pravopisa za mnoge pojedinosti u Pravopisnom rečniku nema sigurnih rešenja, priznaje on, jer veliki broj pravopisnih nedoumica različiti autori različito i rešavaju u svojim priručnicima. - Srpski pravopis je kao po onoj narodnoj „ko u klin, ko u ploču“. Valja se nadati da će najavljeno drugo izdanje Pravopisa MS unijeti nešto više reda i sistema u toj normativnoj oblasti – govori kroz smeh Šipka. Ukoliko u novom izdanju Pravopisa srpskoga jezika bude izmena normi, o tome će, u narednim izdanjima Rečnika, korisnici biti korektno obavešteni, napominje on. S druge strane, da između Pravopisnog rečnika i novog izdanja Pravopisa neće biti znatnih razlika uverava nas akademik Ivan Klajn, koji je redaktor Pravopisnog rečnika i recenzent Pravopisa. On se svojski potrudio da ta dva važna priručnika budu saglasna.