Trobojnica bez grba

Srpska nacionalna manjina u Hrvatskoj od prošle subote ima svoju zvaničnu zastavu. Trobojnica crvene, plave i bele boje uokvirena zlatnim rubom propisana je Ustavnim zakonom o nacionalnim manjinama iz 2002. godine, ali je predstavnicima Srba u Hrvatskoj ostavljeno da odluče o njenom izgledu.

A njihova krovna organizacija, Srpsko nacionalno vijeće, odlučila je da zastava ostane bez grba. Predsednik koordinacije Vijeća dr Milorad Pupovac objasnio je da bi simbol u zastavi trebalo da označi autohtonost srpske zajednice u Hrvatskoj, ali su mišljenja bila toliko podeljena da je za psihološko i političko zdravlje svih bilo mnogo oportunije da se prvi nacionalni znamen Srba u Hrvatskoj sastoji samo od tri poznate boje čije se kombinacije nalaze u zastavama svih zemalja i naroda moderne Evrope. I, kako je to posebno naglasio prvak Srba u Hrvatskoj, „uključujući i našu braću Hrvate”.

Dr Pupovac je podsetio da se protekla sednica koordinacije Srpskog nacionalnog vijeća u Zagrebu održavala u prostorijama Starogradske vijećnice, u gornjogradskoj Ćirilometodskoj ulici. Posle stotinu i pedeset godina zajedničke istorije Srba i Hrvata na ovim prostorima, uključujući i njene najtragičnije ratne epizode, vredelo se podsetiti da je zgradu Starogradske vijećnice četrdesetih godina 19. veka izgradio poznati Zagrepčanin Kristofor Stanković i to zahvaljujući svoti od 33 hiljade tadašnjih zlatnika koje je navodno dobio na lutriji. Ono što je manje poznato jeste da su se ovde, u vreme prevlasti nemačkog uticaja, održavale pozorišne predstave na narodnom jeziku, a glumci su dolazili iz Novog Sada...

Na takve delove svoje istorije Hrvatska može da bude ponosna, a mi Srbi imamo pravo da budemo zahtevni, konstatovao je posle ovih anegdotalnih podsećanja profesor Filozofskog fakulteta u Zagrebu Pupovac. Imena i istorijati zagrebačkih ulica i trgova nužno su obeleženi prisustvom Srba koji su u njima živeli. Izuzetak je ulica Vuka Stefanovića Karadžića. Jednim od pamfletističkih i ksenofobičnih proglasa iz devedesetih godina prošlog veka izbrisana je sa popisa ulica hrvatske metropole. Da nasilje nad istorijom u sebi uvek krije ironične zamke potvrđuje podatak da je poznati etnograf i jezikoslovac u ovdašnjem gradskom arhivu i dalje upisan kao počasni građanin Zagreba. Bila je to politička volja tadašnjih gradskih otaca i starih Zagrepčana koji su predstavljali većinu hrvatskog naroda.

„U zadnjih petnaest godina u mjestima sa srpskom većinom barem tri ili četiri puta mijenjani su nazivi ulica”, podsetio je dr Pupovac. „I kad bismo imali svu pamet ovog svijeta, teško bismo se nosili s takvim kaosom.”

Izražavajući mišljenje većine prisutnih srpskih poslanika u zagrebačkoj Starogradskoj vijećnici, predsednik Srpskog nacionalnog vijeća rekao je da je zastava kojoj su svi prisutni odali počast „izraz elementarnog i dubokog ljudskog dostojanstva. Bit će to zastava koja nas još više veže sa hrvatskom trobojnicom, a spustit će se na pola koplja pred svima koji su pod njom uvrijedili i ponizili pripadnike drugih naroda i njihovu egzistenciju.”

Za šest meseci treba da se odluči i o svečanoj pesmi srpske nacionalne zajednice u Hrvatskoj, a trenutno se najviše pominje himna „Bože, pravde”.