I ćirilica i latinica!

Mnogi neobavešteni Srbi imaju prema ćirilici neki fetišistički odnos mešajući je sa srpskom kulturom, jezikom ili čak i sa srpstvom u nacionalnom smislu, što je apsurdno. Bugari i Mongoli upotrebljavaju ćirilicu a nisu Srbi. Ćirilica i latinica nisu kulture već pisma, tj. jedan od sredstava prenošenja nekih vidova kulture i informacija. “Početak bune na dahije”, “Gorski vijenac” ili Domanovićev “Vođa” štampani latinicom su dela srpske književnosti, a “Glembajevi”, “Seljačka buna” i na ćirilici su dela hrvatske književnosti.

Ćirilica nije srpsko pismo već nam je došla iz Bugarske i posle Vukovih izmena postala najsavršenije pismo u Evropi (jedno slovo – jedan glas), a u upotrebi je tek od 1868. Wen nedostatak je što nije rasprostranjena. U ruskoj ćirilici, na primer, ima devet slova koja ne postoje u našoj a i izgovor nekih istih je različit. Ćirilica Sv. Save je različita od današnje srpske ćirilice.

Latinica nije hrvatsko pismo, već su je Hrvati prihvatili umesto dugo upotrebljavane glagoljice. Nemci su zamenili goticu latinicom. Pored osnovna 26 slova, u latinicama pojedinih zemalja ima desetine dijakritičkih znakova kao srpsko-hrvatski ć, č, š, ž.

Argumenti protiv latinice su beznačajni, neozbiljni, derizorni. Jedino objašnjenje za iracionalni negativni stav pojedinaca prema latiničnom pismu je činjenica da ga upotrebljavaju Hrvati. Međutim, po takvoj logici mogla bi se zabranjivati i upotreba penicilina, jer ga upotrebljavaju Hrvati a pronašao ga je naučnik koji je znao samo latinicu, zatim upotreba radija, televizije itd. Pitanje da li je latinica srpsko pismo je isto kao i pitanje da li su automobili i traktori srpska vozila a košarka i fudbal srpski sportovi... Englezi su prihvatili hiljade francuskih reči i bez kompleksa na svom grbu upisali reči na francuskom jeziku.

Tzv. Nacionalni savet za srpski jezik i pravopis traži da se knjige, časopisi, novine i ostalo ubuduće štampaju isključivo ćirilicom! Ovi srpski talibani nepotrebno “brane” jedno lepo pismo (ćirilicu) i traže da se zabrani drugo veoma korisno svetsko pismo (latinica). Ovakav stav je nedavno korišćen i kao dokaz srpske netolerantnosti i šovinizma. U demokratskim zemljama može da se štampa na bilo kom jeziku i bilo kojim pismom.

Sputavanjem latinice srpski narod bi se iz čista mira, nepotrebno gurao u izolaciju, vraćao u prošlost i sakatio za budućnost zbog nepromišljenog odricanja od najrasprostranjenijeg svetskog pisma. Treba imati u vidu i da se više od 90 odsto turista služi samo latinicom, kao i brojne nacionalne manjine u Srbiji.

Beograd ima uslova da postane važan evropski turistički i ekonomski centar a u budućnosti i sedište međunarodnih organizacija, pa bi označavanje ulica na dva pisma bilo vrlo korisno (latinične tablice ispod ćiriličnih ili sa druge strane ulice). To bi bio dobar primer pametne koegzistencije dva pisma i pobede razuma!

Jovan Mirković,

Archenneg,

Belgija