Uvređeni panonski Didro

Glavni urednik Srpskog biografskog rečnika(SBR), duže i u svakom vremenu prisutniji od mene, Čedomir Popov, da bi se zaštitio od bilo kakve vrste kritike nazvao je moj članak o Rečniku pamfletom i ispred sebe isturio “trud nekoliko stotina Matičinih poslenika i saradnika” i propalih ili nedovršenih nacionalnih projekata. I, najzad, ljutito negirao da je “srpski parnjak Didrou”. Međutim, kad su ga upravo takvim pre više od dva i po meseca predstavile novine koje nekritički prenose sve što se izlupeta na promociji neke knjige, nije se bunio. Dotle ga, kao, nije vređalo poređenje sa slavnim francuskim enciklopedistom. Taman se, eto, bio uživeo u ulogu panonskog Didroa a ja ga uznemiravam ukazujući na njenu karikaturalnost.

Podsvesno bi Čedomir Popov ipak hteo da bude malo i Didro. Makar u odnosu na mene i Hrvate koji su meni, po njemu, “uzor leksikografije”. Nažalost, ni to mu ne može proći. Najmanje iz dva razloga.

Prvo, ja Hrvate nisam naturao kao uzor ali jesam napisao da su u njihovom Biografskom rečniku zastupljeni i istaknuti savremenici rođeni do 1945. i da bi i za naš bilo bolje da je bio otvoren i za mlađe zaslužne ličnosti a ne samo za metuzaleme. U tom slučaju u njemu bi, ako ne mladi Čeda Antić, bili zastupljeni bar znatno stariji: Ivan Antić, Mira Alečković, Katarina Ambrozić, Slobodan Aligrudić, Dimitrije Bačičević-Bosilj, Matija Bećković, Miodrag Bulatović, Vladimir Bulatović Vib, Dimitrije Bogdanović, Bogdan Bogdanović, Ranko Bugarski... Knjiga koja takve ličnosti ostavlja za dopunsku svesku – koja ko zna kada će izaći – ne samo da je, kako sam benevolentno napisao, zastarela pre izlaska nego je, kao biografski rečnik, i sakata. Popov na to odgovara da SRB nije “Ko je ko među Srbima” i sl. A zašto, pitam ga, ne bi bio i to, sa nekom razumnom vremenskom distancom koja bi se držala godine rođenja onih koji u nju ulaze. Kako, kao što propisuje Popov, ulaznica u SRB može da se dobije samo sa do 1945. godine “završenim ili bar u najvećoj meri zaokruženim” stvaralaštvom? Valjda, stavljanjem tih ličnosti u Prokrustovu postelju?! Kako su to, recimo, s 1945. svoje stvaralaštvo dovršili ili zaokružili Ivo Andrić ili Josip Broz Tito?! Može Čedomir Popov da bude gadljiv na Hrvate, kao matičar ili kao Miloševićev haški svedok, ali ne može i ne sme kao glavni urednik Srpskog biografskog rečnika jer bi taj Rečnik bio znatno bolji da se on makar malo učio na hrvatskom iskustvu.

Drugo, zašto se Popov ne može smatrati Didroom čak ni u odnosu na moju malenkost. Najpre zato što bih ja, sa skromnim novinarskim iskustvom, mnoge biografije u SBR bolje redigovao od njega. Zatim, što ne bih dopustio da se one i bukvalno prepisuju iz sličnih publikacija (Narodni heroji Jugoslavije, Ko je ko u Srbiji...). Potom ne bih dopustio, čak ni svojoj supruzi, kao što čini Popov, a kamoli drugim saradnicima da ne znaju da li je ličnost o kojoj pišu živa ili mrtva (slučaj Alargić-Stambolić Judite, autor odrednice Jelena Popov). Najzad, da skratim, napravio bih daleko bolju selekciju ličnosti, tj. oslobodio bih SRB čitave armije onih koje su u njemu nezasluženo.

Ali, pre nego što nastavim sa navođenjem njegovih drugih propusta kao glavnog urednika SRB, očekujem da panonski Didro odgovori, najpre, na ove.

Sava Dautović