Magična fantazija

Posle uvodne reči gradonačelnika Bogdanovića, koji je izrazio zadovoljstvo što je Beograd ove jeseni ne samo sportska, već i umetnička prestonica, čast da otvori 39. BITEF pripala je Biljani Srbljanović, dramskoj spisateljici, koja je duhovito naglasila da je pozorište, u poređenju sa ostalim našim tradicijama, jedini medijum koji život (često antibajku) uzdiže do bajke. Dva veka od rođenja velikog bajkopisca Hansa Kristijana Andersena “dobar su razlog za preispitivanje kako pozorište koristi bajku kao umetnički impuls (...), mada je većina predstava sve samo ne bajka” (Jovan Ćirilov). Otuda i tematski podnaslov 39. BITEF-a, Na tragu bajke i antibajke, uz dosadašnji slogan Nove pozorišne tendencije.

Predstavom savremene izraelske plesne trupe “Kibuc” (Kibbutz), “Foramen magnum”, čiji je osnivač čuvena plesačica Jehudit Arnon, a koreograf, reditelj, scenograf i dizajner svetla Rami Ber, razotkriva se jedan čudesan, sanovit i fantastičan svet lepote i scenske imaginativne čarolije koji nam, asocijativnim putem logike sna, pruža zadivljujući vizuelni, muzički i sinestezijski doživljaj skoro svih scenskih umetnosti. Spajajući mnoštvo plesnih i pozorišnih tradicija i kultura, stilove Zapada i Istoka, pretvarajući činove iz stvarnosti bogate emocijama i asocijacijama na drevna vremena u fantastične rituale, Ber, poput maga, savremenim režijskim i koreografskim sredstvima, daje svemu čudesnu lepotu, oslobađajući tela igrača do krajnjih mogućnosti unutrašnje izražajnosti. Polazeći od anatomije ljudskog tela koja, otvorom prvog pršljena kičme, spaja telo i njegove kinetičko-senzitivne sposobnosti sa glavom kao intelektualnim i metafizičkim središtem bića (otuda i naziv predstave “Foramen magnum”), Ber izvanredno maštovitim redefinisanjem dekora (plastične kese postaju svojom zatvorenošću metafora sputanosti bića, a stolice se pretvaraju u krune, cveće, plug za oranje, šezlong, dok se vazdušni dušek pretvara u poprište života, zanosa, ljubavi, lebdenja u talasima mora) – izvanrednom scenskom dinamikom, rasporedom igrača u prostoru i efektnim smenjivanjem stilizovanih sekvenci uskovitlanim dinamičnim plesovima, ostvaruje zadivljujuću slobodu tela kroz ingeniozno zamišljene pokrete. Izobilje lepote, u strastvenom spletu duetâ snažnog senzibiliteta, izvanrednog muškog terceta i pojedinih grupacija, u kostimima Maora Cabara (Maor Tzabar), originalnim po formi i boji, oslobađa ogromnu emotivnu i kinetičku energiju koja se, u fantazmagoričnim promenama svetlosnih efekata, pretvara u bajkovite predele stvorene zaumnom logikom sna.

Muzički kolaž različitih provenijencija, ritmički bogat u smenjivanju sa lirskim pasažima pet znalački odabranih kompozitora (Golfrid, Donald, Zoran, Borak i Mansel), asocirao je kako na istančanost melodija Dalekog istoka, tako i na sinkopiranu dinamiku prašumske divljine, spajajući savremenu igru sa iskonskim ritualima. Izvanredni igrači trupe “Kibuc” svojom perfekcionističkom igrom, snažnim senzibilitetom i izvanrednim vladanjem telom, ostavili su nezaboravan utisak predanošću igri, strastvenošću u virtuoznom zanosu skokova, ali i do perfekcije precizno izvedenim statičnijim delovima koreografije. Nezaboravan doživljaj!

MIRJANA ZDRAVKOVIĆ