Pinter

Nobelova nagrada Haroldu Pinteru iako zaslužena, ipak je iznenađenje. Ovaj dramski pisac izrazitog profila već je davno mogao da dobije ovo svetsko priznanje. Ali samo onaj koji nikada nije učestvovao u nekom žiriranju ne zna da su nagrade sraz onoliko volja koliko ima članova žirija. Samo je zato mogućno da Nobelovu nagradu nemaju jedan Tolstoj i Čehov, oni koji su već uveliko bili slavni, a još živi kad je 1901. godine dodeljen prvi “Nobel” za književnost. Ili, što kasnije tu nagradu nisu dobili (da se zaustavimo samo na imenima koja počinju sa slovom b): Borhes, Breht, Bernhard, Babelj, Bitor, Bagrjana, Bucati ...

Nadam se da Šveđani koji su dodelili nagradu Pinteru nisu to učinili, što se kod nas katkada čini, zato što je slavodobitnik teško oboleo. Harold Pinter bolest ne krije, već samoironično u pesmi “Ćelije raka” peva: “Moj tumor i ja borimo se žestoko/Dvostruka smrt, nadajmo se, otpada”.

Neretko Švedska akademija daje nagradu kritičaru svega postojećeg, a to znači i zapadne civilizacije, kao što je to bio slučaj sa Sartrom, Kamijem, Šoom, Darijom Foom, Markesom, ili sa disidentima sa Istoka kao što su Solženjicin, Česlav Miloš, Gao Singđen, Brodski. Takav kritičar je i Harold Pinter, žestoki protivnik NATO bombardovanja Srbije, koji je povodom Nobelove nagrade objasnio da to ne znači da je stao na stranu Slobodana Miloševića.

Pinter je, sa Beketom, Joneskom i Adamovim, britanski predstavnik drame apsurda, te ključne pojave u modernizaciji scenskog jezika 20. veka. Atelje 212 ima čast da je gotovo odmah kad se pojavio, shvatio njegov značaj i 1960. godine stavio na repertoar njegovu dramu “Nastojnik” (režija: Arsa Jovanović), iste godine kada je igrana i štampana u Londonu.

Što se etimologije tiče lako je sa ličnim imenom – Harold znači nešto kao vojskovođa. Međutim, etimološko tumačenje prezimena Pinter ne može se naći u specijalizovanim engleskim rečnicima te vrste. A ako potiče od merne jedinice pinta, i to nam nije od pomoći jer ne zna se tačno ni njeno poreklo. Moje scenarije u režiji Vladana Slijepčevića snimio je zagrebački majstor kamere Tomislav Pinter, čije prezime na iskvarenom nemačkom znači bačvar.