Neuporediva elegancija

Simfonijski orkestar Muzičke produkcije Radio-televizije Srbije rođen je 1937, pre osam decenija. Inicijalni koraci ovog reprezentativnog ansambla, doduše, imaju korene u godinama koje su prethodile. Znamo da je probno emitovanje (18. 3. 1929), kojim je najavljen zvanični početak redovnog programa Radio Beograda (24. 3. 1929), bio obeležen muziciranjem tada novoformiranog Radio-kvarteta. Navedeni sastav bio je klica današnjeg orkestra. Istog leta, proširen je u salonski Radio-orkestar (zapravo, i dalje kamerni ansambl), da bi u periodu koji sledi, pridruživanjem novih članova, stigao do simfonijskih razmera. Od ključnog značaja bila je odluka doneta oktobra 1936. na inicijativu kompozitora i dirigenta Mihaila Vukdragovića (u tom momentu „rukovoditelja narodnih muzičkih priredaba“ Radio Beograda), po kojoj je ovaj sastav, koji je dotle brojao 20 članova, pretvoren u simfonijski orkestar od 42 člana. Javnosti je predstavljen sledeće godine – brojao je 47 muzičara. U svojstvu šefa dirigenta predvodili su ga Mihailo Vukdragović, Stevan Hristić, Krešimir Baranović, Mladen Jagušt, Vančo Čavdarski, Vladimir Kranjčević, Milen Načev, David Porselajn. Od 2005, šef dirigent i umetnički direktor je Bojan Suđić, jedan od vodećih srpskih umetnika - njegova karijera svojevremeno je otvorena upravo nastupima sa ansamblima RTS (najpre sa Horom, a potom i sa SO RTS). Koncert održan u Sava centru, 21. maja, početak je obeležavanja velikog jubileja. Centralni deo programa ovog nastupa Simfoničara čine Grigov Koncert za klavir i orkestar a-mol i Šostakovičeva Peta simfonija. Saradnje pijaniste Aleksandra Madžara sa Suđićem i SO RTS uvek donose ogromno zadovoljstvo auditorijumu. Odabir Grigovog koncerta, čini se, uvećava praznično raspoloženje: Madžarovo sagledavanje znane partiture podrazumeva neuporedivu eleganciju - on neće podleći teatralnostima kojima neretko obiluju tumačenja ovog teksta. Naročito podvlačimo lepotu izraza koju daje nekim bitnim momentima (poput zvučnog „pljuska“ u solističkim kadencama kojima je uokviren prvi stav, tajanstvenog dijaloga sa hornom kojim stižemo do klimaksa drugog stava, rafiniranog poigravanja plesnim folklornim obrascima eksponiranim u finalu...). Peta simfonija Dmitrija Šostakoviča nastala je iste godine kada i Simfonijski orkestar RTS (doduše, u potpuno drugačijim društveno-političkim okolnostima). Suđić i njegov ansambl (u koji su uključeni i članovi Simfonijskog orkestra FMU, institucije formirane takođe 1937), omogućavaju da naslutimo unutarnja previranja kompozitora koji je, po zabranama stavljenim na deo njegovog dotadašnjeg opusa, estetske principe usmerio ka „revidiranju“ stava (što je doista dovelo do Šostakovičeve rehabilitacije). Ovo je interpretacija u kojoj su brižljivo i do detalja oblikovane uzbudljive dramaturške linije - uz neposrednu demonstraciju svih kvaliteta zbog kojih je Simfonijski orkestar RTS zaslužio status jednog od stožera srpske kulture. Nastup SO RTS otvoren je Konjovićevom „Velikom čočečkom igrom“ (Simfonijski triptihon Koštana), u skladu sa temeljnom namerom ansambla, odnosno Muzičke produkcije RTS o promovisanju domaćih stvaralačkih opusa. Baš kao i u numeri prezentovanoj na bis, Grlici iz Hristićeve Ohridske legende, čini se da interpretatori sa najvećom strašću pristupaju delima srpskih kompozitora, partiturama sa uporištem u muzičkom nasleđu sopstvenog naroda.