Sveobuhvatno

Saradnja stripskih autora i izdavača iz Srbije i Hrvatske, ko god da se nalazio na kojoj strani, od samih početaka nastajanja originalnih, „na ovim prostorima“ kreiranih ostvarenja, gotovo po pravilu je kao rezultate imala natprosečno kvalitetne projekte trajne vrednosti i, najčešće, od velikog značaja i za međunarodnu scenu. Bez obzira na to da li se radilo o stripu ili publicističkim tekstovima o njemu. Uostalom, podsetimo samo: prva eks-Ju teorijska knjiga Poetizam stripa Beograđanina Srboljuba Srbe Ignjatovića je na srpskom jeziku objavljena u Hrvatskoj 1979. godine, a prvi pravi, po svetskim standardima stripski album jednog hrvatskog stripara, s stripovima sa hrvatskog govornog područja, u punom koloru, tvrdom povezu i odštampan na najkvalitetnijoj hartiji, sadržavajući nekoliko crtanih priča Andrije Maurovića – objavljen je u Srbiji 1981. Sada pred nama opet imamo jedno takvo „prekogranično“ izdanje od trajne, istorijske vrednosti i pravog međunarodnog značaja. Kolekcionari eksjugoslovenskih, a verovatno i drugih stripova, sakupljači koji imaju najbolje, najpotpunije i najobimnije zbirke domaćih izdanja, nalaze se u Hrvatskoj. No, i mi u Beogradu već decenijama imamo jednog, svake hvale vrednog - osim činjenice da se ponajviše orijentisao samo na strip posle Drugog svetskog rata. Sasvim je izvesno da se na ovom polju u Srbiji stvorila praznina, posle smrti do pre par decenija i u SFR Jugoslaviji neprikosnovenog Aleksandra Ace Popovića a pre nekoliko godina i Zdravka Zupana, kada su se zbirke kakve apsolutno ni u tragovima ne poseduje Narodna biblioteka Srbije (posebna tema!) „razletele“ po inostranstvu, ali je po profesiji bankarski službenik, Beograđanin Vladimir Topolovački (Subotica, 1964) odlučio da se protiv ovog trenda bori notiranjem, deskripcijom izdanja, klasifikacijom i objavljivanjem svojih sistematizovanih podataka, dakle svojevrsnim uspostavljanjem bibliografije primarne, pa i sekundarne literature, te njenim „fiksiranjem“. Nije on na ovom polju jedini, ali verovatno jeste pionir. Kako god bilo, izgleda da je najdalje odmakao, uz podršku uglednog hrvatskog izdavača „Strip-agent“ iz Zagreba, koji je, prepoznavši njegov značaj, očigledno uložio velika sredstva u ovaj monumentalni dvotomni projekat (velik format, tvrd povez, pun kolor, dobra hartija; do sada 450 stranica). Drugi, hrvatski kolekcionar Mladen Viskić je 2014. kao knjigu Vodič kroz strip: Panorama i Stripoteka publikovao svoje lične, da ih tako okarakterišemo, kolekcionarske anotacije (NIN br. 3322), učinivši ih dostupnima javnosti. Za razliku od Topolovačkog, nije reprodukovao i naslovne strane. Zanimljivo, nijedan relevantniji stripski kolekcionar nije istoričar umetnosti, a klone se i kritičarskog rada. Ima ih inženjera, lekara, ekonomista, političara, nuklearnih fizičara, trgovaca polovnim knjigama... Na primer, svima znanom, sjajnom bukinisti Oliveru sa Sajma knjiga, na vizit-karti stoji: „Kamioni&Avioni“. Ove intuitivne, instinktivne, ko zna kakvim višim poslanstvom od Kolektivnog Nesvesnog dodeljene osobine nekim pojedincima, koji umesto nehajnih državnih institucija obavljaju odgovoran posao čuvanja artefakata i sećanja na kompletne oblasti društvenog života (ploče, figurice, marke...), pre par decenija nazvao sam ovde „sakupljački empirizam“. Evo ga opet na delu! Dok čekamo svakog dana na izlazak 3. i 4. toma ovog monumentalnog opusa, samo da podsetimo kako u prvoj knjizi ima popisano i opisano čak 2.580 stripskih izdanja, a u drugoj 1.705. Sva su iz „regiona“, za vreme i posle SFRJ. Akribični autor, koji sebe skromno naziva samo priređivačem, u svojim predgovorima ograđuje se, i mnogo se izvinjava Slovencima i Makedoncima što ih nema, jer njihovi jezici ne spadaju u onaj za koji je smislio neologističku sintagmu „univerzalni srednjobalkanski jezik“ i neoakronim USJ. Grandioznost od sada nezaobilaznog izvora gotovo mi ne daje pravo za cepidlačenja o nekim greškama. Dubok naklon autoru, pardon – priređivaču! Autor: Vladimir Topolovački Naslov: Beskonačni itinerer kroz svet strip-albuma Izdavač: Strip-agent, Zagreb, 2011-2018.