Počast

Najznačajniji hrvatski stripski publicista i istoričar Veljko Krulčić (Pula, 1962), podjednako kompetentan stručnjak i za film, nedavno je u Beogradu predstavio monografiju kakvu verovatno nismo imali ni u bivšoj Jugoslaviji, a ni posle njenog raspada. Naime, nakon mnoštva knjiga posvećenih striparima, uglavnom hrvatskim, sačinio je ovu po zahvatu „regionalnu“, koja sada ne obrađuje ni samo nekog specijalizovanog crtača, ni scenaristu, a ni neku širu temu iz „stripske prakse“ (kao što su to, na primer, osamdesetih bili njegovi naslovi Put u obećanu zemlju o stripovima u omladinskom listu Polet ili Hrvatski poslijeratni strip), već se u njoj bavi jednim kolegom, istaknutim teoretičarom, najpoznatijem po svom istoriografskom radu – Zdravkom Zupanom. Zupan je rođen u Zagrebu 1950. Nije bio stariji od godinu dana kada se sa porodicom preselio u Beograd, gde se školovao, proveo životni i radni vek, te naglo preminuo 2015. Impresivna, tvrdo ukoričena knjiga ima čak 336 stranica. Krulčić ju je uobličio kao zbirku Zupanovih tekstova nastalih u rasponu nešto kraćem od četiri decenije, i drugih priloga kojima je Zupan bio spiritus movens. Pored prikaza stripskih izdanja, biografskih odrednica o striparima, članaka, predgovora, eseja, intervjua koje je vodio sa akterima, i drugog, posle uvoda Krulčića, između korica se nalaze kako zamašan blok od 40 strana na kunstdruk-hartiji sa 87 fotografija na kojima je „zajednički imenitelj“ Zupan (na prvi pogled, čini se da među stotinama i stotinama fotografisanih ne nedostaje niko od važnijih eks-Ju poslenika, a ima i inostranih!), tako i, na kraju, veliki intervju koji je autor zbirke vodio sa Zupanom, svega godinu dana pred njegovu smrt. U metodološkom pogledu, izdanje bismo mogli da okarakterišemo kao hrestomatiju, uz ogradu da se ova rekomandovana antologija (recimo, specijalizovana „monografska čitanka“) ne koristi u pedagoške svrhe. Bar za sada! Autor je, bez ikakvih teritorijanih, nacionalnih ili hronoloških zadrški, objektivno i uravnoteženo, kombinovano sinhronijski i dijahronijski, pristupio tekstovima i njihovim temama, uz napomenu da ih je grupisao. Iako su u naslovu izdvojena samo prezimena dva hrvatska i dva srpska stripara, pri čemu je najveći blok Zupanovih priloga o Andriji Mauroviću, tu su njegovi tekstovi o još nekoliko desetina drugih stripara, urednika, časopisa, konkursa, o istoriji ove grafičke discipline u eks-Ju.