(Ne)pravda Ministarstva pravde

Prilike u ovdašnjoj jevrejskoj zajednici se ne smiruju. Naprotiv. Na jednoj strani su Jevreji Srbije koji se brane Ustavom - eto, dokle je otišlo - koji su dostavili Ministarstvu pravde kompletnu dokumentaciju o izborima i koja sa te strane nije osporena; na drugoj je to isto Ministarstvo koje okleva da u Registar crkava i verskih zajednica upiše novog predsednika Jevrejske opštine Beograd. Tim upisom, doskorašnji predsednik bio bi najzad sklonjen sa mesta opštinskog čelnika. Zašto Ministarstvo, umesto da ih primenjuje i brani u svakoj prilici, izbegava ustavne odrednice? Sve je više onih članova koji smatraju da je reč o grubom kršenju zakona i Ustava Srbije. Jedna činjenica dodatno zabrinjava - da li je Srbija pošla putem Poljske u odnosu prema svojoj jevrejskoj zajednici? Oklevanje Ministarstva da prizna odluke upravnih tela ovdašnje jevrejske zajednice (u ovom slučaju odbija da prizna odluke izglasane na dve skupštine Jevrejske opštine Beograd), pokazuje se kao namera da se jevrejskoj zajednici spolja nametnu upravni organi i da se ova versko-nacionalna zajednica stavi pod apsolutnu kontrolu drugih. Ne treba biti naročito vidovit pa zaključiti da je reč o najgrubljem kršenju prava Jevreja u Srbiji na planu nacionalno-verskih i građanskih prava. Dve izborne skupštine Jevrejske opštine Beograd, u nekim sredstvima javnog informisanja nazvane su „kriminalnim skupovima“, što upućuje na zaključak da su učesnici na te dve skupštine kriminalci? Ti isti mediji odbili su da, na zahteve predstavnika više stotina učesnika skupštinskih izbornih procedura, povuku takve tvrdnje, pod izgovorom da će to učiniti tek pošto Ministarstvo pravde „prizna“, na skupštini izabrano, novo rukovodstvo. I, gle čuda, Ministarstvo pravde je ponovo odbilo da prizna rezultate izbora i u Registar upiše novog predsednika Opštine, koji je na to mesto izabran voljom Jevreja, a ne voljom Ministarstva! Da li ova povezanost u stavovima prema imovini vraćenoj jevrejskoj zajednici i problemima ovdašnjih Jevreja na nešto upućuje? Nekome se to očigledno neće, neko je iz sve snage zapeo da ostane kako je bilo, pa se, zbog toga, usprotivio i Ustavu! U poslednjih nekoliko meseci sve je otvorenije protivpravno delovanje nekih važnih delova državne administracije protiv prava većine Jevreja u Srbiji. Ono se najpre može videti kroz podržavanje male grupe članova Jevrejske opštine Beograd povezane sa nekim strukturama u državnoj administraciji kojima ne odgovara upis na skupštini izabranih upravnih tela. Kome odgovara da ce na ovaj način gazduje dobrima vraćenim kroz proces restitucije a koja su bila vlasništvo Jevreja ubijenih tokom Holokausta i koja su danas bez živih naslednika? Proces ubiranja i trošenja sredstava od dobara vraćenih procesom restitucije je više nego zamagljen, što je potvrđeno i izveštajem Revizorske agencije i nadzornog tela države. Ta mala grupa oličena u starom rukovodstvu JOB ne dozvoljava revizorima uvid u upravljanje dobrima dobijenim restitucijom, mada je to zakonski striktno propisano. Pride, Ministarstvo pravde zatvara oči pred ovim problemom i pored više kontakata sa članovima jevrejske zajednice. Navedeni problemi su najprisutniji u Jevrejskoj opštini Beograd, koja okuplja oko 60 procenata svih Jevreja Srbije. U Opštini navode da su svesni činjenice da, u ovom slučaju, Ministarstvo pravde nameće dvostruke standarde i time daje prava grupici iz redova jevrejske zajednice da upravljaju svim njenim kapacitetima, i to naspram velike većine članova koje svojim nezakonitim postupcima dovodi u obespravljeni položaj. U toj zajednici se mogu čuti i poređenja sa položajem srpske manjine na Kosmetu u odnosu na vlast privremenih institucija koje upravljaju južnom pokrajinom i koje žele da svojoj volji potčine sve elemente i sva prava tamošnjih srpskih institucija . Odbijanje da se izabrano rukovodstvo i predsednik Jevrejske opštine Beograd upišu u Registar crkava i verskih organizacija predstavlja grubo kršenje zakonskih i ustavnih odredaba po kojima se nacionalnim i verskim organizacijama garantuje pravo samostalnog uređivanja svojih unutrašnjih odnosa, bez pritisaka i učešća državne administracije. Tako je bar u Evropskoj uniji, kojoj bi da se što više približimo kroz ispunjavanje odrednica poglavlja 23. Međutim, u Ministarstvu pravde kao da niko nije čitao šta se traži u poglavlju 23, pa onemogućavaju beogradskim Jevrejima da samostalno uređuju načine organizovanja u svojoj zajednici i da upravljaju svojim dobrima, već bi da ih primoraju da prihvate rukovodstvo koje su članovi opozvali odlukama usvojenim na izbornoj skupštini. Pored oduzimanja navedenih prava, ishod je i obesmišljavanje rezultata koji se ostvaruju restitucijom. Pri tome uloga Ministarstva pravde nije da arbitrira već samo da registruje volju članova zajednice. Kao izgovor za neispunjavanje zakonskih obaveza, ovo državno telo navodi različite razloge i pravne trikove, među kojima je i jedan apsurdan, a po kojem se čak traži saglasnost smenjenog rukovodstva da prihvata da bude smenjeno! Epilog ovakvog postupanja Ministarstva pravde je da je Danilo Medić počeo da rasprodaje imovinu Jevrejske opštine Beograd iako nijedno otuđenje opštinske imovine nije dozvoljeno Statutom - osim ako opštinska skupština donese takvu odluku! O tome svedoči oglas objavljen u Večernjim novostima 3. juna 2019, kojim smenjeni predsednik Opštine, uz prećutnu saglasnost Ministarstva pravde, krši pravne odrednice jevrejske zajednice u Srbiji (čl. 14 Statuta JOB i tačka 5. Odluke Saveza jevrejskih opština Srbije od 1. jula 2018), a uz to je prekršio i odredbe Zakona o vraćanju oduzete imovine i Zakona o otklanjanju posledica Holokausta. Da li je time Medić direktno ugrozio i obraz i interese države Srbije? Jevrejska zajednica Srbije je u neverici, jer ne zna šta je očekuje u budućnosti. Verovatno da će ovaj slučaj pokrenuti i svest brojnih građana Srbije, sa kojima Jevreji oduvek žive u prisnim odnosima. Zasad, u glavnim ulogama je šačica profitera, koja u svoje nečasne poslove uvlači koga stigne. Ministarstvo pravde pred ovim činjenicama zatvara oči i muči sebe razmišljanjima kako da dalje odbija izbornu volju Jevreja. Da li ovde iko razmišlja o tome da se sramota napravljena za veoma kratko vreme možda neće isprati decenijama? O moralnoj i materijalnoj šteti da se i ne govori. Kroz istoriju Jevreji i Srbi su uvek bili na istoj strani stradanja i stvaranja. Danas, iako desetkovana, jevrejska zajednica Srbije je važan činilac i pouzdan partner za globalne integracije, privredne investicije i kulturnu umreženost Srbije. Jedino poštovanjem izborne volje Jevreja Srbije ostaje dosledna svom istorijskom nasleđu i deklarisanim ciljevima.