Deset najboljih - pozorište

      U godini koja je protekla delom u ratu, a delimično u nastojanju da se makar i prividno vratimo u mirnodopsko stanje, ni pozorišni život nije bio regularan, sveo se na tek nekoliko predstava, koje zaslužuju da budu upamćene.
       Nažalost, tri najuspelije predstave, koje smo imali priliku da vidimo, došle su iz inostranstva. One su, doduše, bile i te kako dragocene: danska trupa je majstorski demonstrirala u čemu su preimućstva modernog eksperimentalnog teatra; moskovski ansambl je pokazao kako danas treba prilaziti klasici, a bečko pozorište nam je otkrilo novu dimenziju u stvaralaštvu jednog od naših trenutno najzanimljivijih dramskih autora. Ipak, okolnost da gotovo polovina predstava s liste najboljih pozorišnih ostvarenja nije ponikla u našoj sredini, umnogome dovodi u pitanje, čak možda i obesmišljava, sastavljanje jednog ovakvog izbora.
       U prošloj godini, jedino istinsko ohrabrenje došlo je iz Kruševca, gde je proizvedena predstava najviše vrednosti, doduše uz pomoć trojice izvrsnih beogradskih glumaca. S druge strane, u Beogradu, odakle bi trebalo da dolaze najdelotvorniji podsticaji, da se presudno utiče na ukus i pozorišnih stvaralaca i onih koji idu u pozorište, realizovana su samo tri značajnija teatarska projekta.
       A i oni su, mada i zanimljivi i osmišljeni, takvu kvalifikaciju pre svega zaslužili time što su se, makar i posredno, suprotstavljali tendenciji da naše pozorište u celosti ne sklizne u područje komercijalnog teatra, u kome spretan reditelj i tri ili četiri dobra glumca u oskudnom dekoru površno eksploatišu neku provokativnu, pikantnu temu.
       Istina, zbog nemara organizatora gostovanja, sastavljač ovog spiska nije uspeo da vidi novosadsku verziju Šekspirovog neobičnog komada "Mera za meru", koja bi, sudeći po jednodušnom pozitivnom odjeku u javnosti, svakako ušla u njegov izbor. Ali, ni to eventualno proširenje ne bi moglo bitnije da izmeni sumoran utisak o našem današnjem pozorištu.
       Ono je, tiho zamirući, u minuloj godini nastavilo da iz prikrajka sledi dramatičan sunovrat srpskog društva na izmaku poslednje decenije XX veka.
      
       VLADIMIR STAMENKOVIĆ
      

1. Mitos, prema zamisli i u režiji Eugenia Barbe, Oden Theatret, Holstebro;        2. Oluja A.N. Ostrovskog, u režiji Genrijete Janovske, Teatr junovo zritelja, Moskva;        3. Beogradska trilogija Biljane Srbljanović, u režiji Tine Lanik, Theatret an der Josphstadt, Beč;        4. Prokleta avlija Ive Andrića, u dramatizaciji i režiji Nebojše Bradića, Kruševačko pozorište;        5. Rodoljupci Jovana Sterije Popovića, u režiji Gorčina Stojanovića, Beogradsko dramsko pozorište, Beograd;        6. Tri musketara Aleksandra Dime, dramatizacija Stevana Koprivice, u režiji Milana Karadžića, Pozorište Boško Buha, Beograd i        7. Parovi Gorana Markovića, u režiji Alise Stojanović, Atelje 212, Beograd.