("Đukanović je naivan momak", NIN br. 2565)

      U intervjuu sa Momirom Bulatovićem, na pitanje da li je njegova funkcija legalna, Bulatović odgovara da jeste, obrazlažući optužbe iz Crne Gore na njegovu legalnost premijera, da neko želi doći na njegovo mjesto zbog važnosti njegovog potpisa u međunarodnim odnosima?
       Momir Bulatović nije legalni i legitimni predsjednik savezne vlade. Evo zašto:
       Prema koncepciji državnog uređenja, SRJ je savezna država suverena u okviru svojih ustavnih nadležnosti, koje su joj republike članice, Srbija i Crna Gora, prenijele u nadležnost, ili koja je utvrđena Ustavom SRJ. Federalno uređenje SRJ zasnovano je na načelu ravnopravnosti građana i ravnopravnosti republika članica (član 1 Ustava SRJ). Primjena i ravnoteža ova dva načela - koja se u suštini međusobno isključuju, institucionalno se obezbjeđuje dvodomnim odlučivanjem u Saveznoj skupštini. Ustav SRJ - koji izražava suštinu novog ustavnog sistema Jugoslavije - sadrži esencijalnu odredbu o političkom pluralizmu, prema kojoj je politički pluralizam uslov i jemstvo demokratskog političkog poretka u SRJ (član 14. Ustava SRJ). Načelo političkog pluralizma, koje je po ustavnom određenju conditio sine ljua non političkog poretka, izražava se kroz političke slobode, kroz slobodne parlamentarne izbore, vladu i opoziciju, višestranačje, poštovanje demokratskih principa i sl. Politički pluralizam obilježava postojanje više političkih stranaka koje kroz izbornu borbu imaju šansu da postanu vladajuće i njihova snaga i uticaj na državu srazmjeran je, u krajnjem, u broju poslaničkih mjesta u parlamentu i ministarskih mjesta u vladi. A pravo da vrši vlast politička stranka (ili koalicija) dobija jedino demokratskim putem na parlamentarnim izborima, na način propisan izbornim zakonima (član 3) i, napokon, da država počiva na vladavini prava, a da je vlast vezana Ustavom i zakonom (član 4).
       Ako se pođe od ovih ustavnih određenja i od činjenice da u Crnoj Gori i SRJ postoji višestranački i parlamentarni sistem, da su održani parlamentarni izbori maja mjeseca 1998. godine, da je na tim izborima pobijedila koalicija "Da živimo bolje", da su te izbore priznali svi relevantni međunarodni organi i organizacije i svi nadležni državni domaći organi, onda se postavlja krucijalno pitanje: da li je predsjednik savezne države izvršio grubu zloupotrebu svoje ustavne nadležnosti iz člana 96. stav 1. tačka 3. Ustava SRJ, prema kojoj predlaže Saveznoj skupštini kandidata za predsjednika savezne vlade, pošto sasluša mišljenje predstavnika poslaničkih grupa u Saveznoj skupštini - kada je predložio kandidata iz političke stranke koja je izgubila parlamentarne izbore, čime je, protivno citiranim normama Ustava SRJ i Ustava RCG i protivno opšteprihvaćenim pravnim principima koji važe u svim parlamentarnim sistemima, da se kandidat za predsjednika savezne vlade bira iz stranke (ili koalicije) koja je pobijedila na izborima, a ne koja je izgubila.
       Polazeći od navedenog, savezna vlada nema legalnost, nema autoritet legitimne vlasti - zbog toga što se nisu poštovala pravila višestranačkog parlamentarnog sistema, što se nije poštovao Ustav SRJ, što se nije poštovao Ustav RCG, što se nije poštovao opšteprihvaćeni princip da se vlast jedino dobija i gubi na parlamentarnim izborima.
       Stoga se danas pravni sistem SRJ nalazi u dubokoj krizi - iz prostog razloga što ne funkcioniše i što su na političkoj sceni akteri koji ne poštuju osnovne ustavne principe.
       Na kraju: "Vlast se može dobiti na više načina, ali autoritet vlasti samo na jedan i to od naroda." (S. Jovanović).
       Prema tome, tačna je tvrdnja M. Bulatovića da njega ne delegira republička vlast, ali zaboravlja da njega delegira narod Crne Gore, prema ustavnom principu da "suverenost pripada građanima" i prema rezultatima parlamentarnih izbora u Crnoj Gori, M. Bulatović je potpuno svjestan da nikad više u Crnoj Gori i ne može uživati plebiscitarno poštovanje, povjerenje i popularnost kao nekada, i stoga danas drži vlast na golu silu. Gdje nas je sve to zajedno dovelo, i SRJ kao federaciju, i građane Srbije i Crne Gore, vidi se golim okom, bez ikakvih pravnih analiza.
      
       Prof. dr Blagota Mitrić,
       predsjednik Ustavnog suda Republike Crne Gore,
       profesor Pravnog fakulteta u Podgorici