Predrag Simić: Put u Rambuje (2)

      Odgovarajući 25. februara 1998. godine na ovo pitanje, američki specijalni izaslanik za Kosovo, ambasador Robert Gelbard, okupljenim novinarima je rekao: "Ja znam da prepoznam teroristu kada ga vidim. Verujte, ovi ljudi su teroristi." Nekoliko meseci kasnije, ni za Gelbarda ni za američku administraciju pripadnici OVK više nisu bili teroristi već borci za slobodu čiji je lider Hašim Tači doživeo počast da bude na čelu delegacije koja je februara 1999. predstavljala kosovske Albance na konferenciji u Rambujeu i da marta iste godine potpiše u Parizu sporazum o Kosovu. Štaviše, već 21. aprila američki senatori Mič Mekonel i Xozef Liberman podneli su predlog zakona na osnovu kojeg bi američka administracija s 25 miliona dolara naoružala i finansirala 10.000 pripadnika OVK tokom osamnaest meseci. Britanski novinar Tim Xuda tim povodom je cinično primetio da je, u poređenju s organizacijama poput IRA, ETA, Hezbolaha ili Korzikanskog nacionalnog fronta, OVK "najuspešnija teroristička organizacija u savremenoj istoriji zbog toga što je svega osamnaest meseci posle prvog pojavljivanja u javnosti postigla glavne političke ciljeve i što je uspela da unajmi najmoćniji vojni savez na svetu da umesto nje obavi najveći deo vojničkog posla".
       Enver Hodžine zasluge: Nastanak i delovanje OVK vezuje se za ostatke starih "marksističko-lenjinističkih" organizacija koje su nastale na Kosovu i Metohiji pod uticajem Enver Hoxine Albanije, koje je krajem pedesetih godina osnovao Adem Demaći. One nastavljaju i kontinuitet albanskih političkih organizacija iz Drugog svetskog rata: Balli kombetar (albanski nacionalisti) i, u manjoj meri, Legaliteti (monarhisti). Iako Albanija u vreme Envera Hoxe nije imala snage da otvori albansko nacionalno pitanje, Enver Hoxa je u svojim mnogobrojnim govorima i člancima udario temelje savremenom albanskom nacionalizmu, učinio mnogo na prevazilaženju jezičkih, verskih i klanovskih podela među Albancima, dok je njegova tajna služba Sigurimi stvorila razgranatu mrežu "marksističko-lenjinističkih" organizacija među Albancima u susednim zemljama i u albanskoj dijaspori na Zapadu.
       Daut Dauti, londonski dopisnik prištinskog časopisa "Zeri", političko opredeljenje kosovskih enverista opisuje na sledeći način: "Marksisti-lenjinisti su osamdesetih godina tražili oružani ustanak. Oni nisu imali predstavu šta je enverizam i jedino što su želeli bilo je da oteraju Srbe." Represija jugoslovenskih vlasti kosovske enveriste i baliste gurnula je u duboku ilegalu, ali su oni svoja uporišta pronašli najpre među kosovskim imigrantima u Zapadnoj Evropi a od sedamdesetih godina i u Sjedinjenim Državama.
       Deo albanske dijaspore obreo se u kriminalu, u čemu su, izgleda, prednjačili Albanci u SAD koji su ne samo legalnim putem nego i švercom narkotika stekli znatna sredstva koja su koristili za finansiranje emigrantskih organizacija i lobiranje u američkim političkim krugovima a kasnije i za podršku OVK. Kritičari OVK njeno delovanje dovode i u neposrednu vezu s islamskim fundamentalizmom i sa uticajnim političarima na Zapadu, pre svega u SAD, Nemačkoj, Švajcarskoj, Švedskoj, Belgiji, Turskoj i dr. Teško je, međutim, oteti se utisku da sve to ne bi bilo dovoljno da OVK dođe na vlast na Kosovu i Metohiji bez nadmoćne političke i vojne podrške severnoatlantskih krugova koji su u njoj pronašli novog saveznika u svom desetogodišnjem ratu protiv režima u Beogradu.
       Krajem 1997. i početkom 1998. godine, upravo u Drenici pojavile su se oružane grupe iz kojih će se regrutovati pripadnici "Oslobodilačke vojske Kosova" među kojima je najpoznatija bila ona koju je u selu Donji Prekaz vodio Adem Jašari. Prema poznatim podacima, Adem Jašari nije pripadao nijednoj političkoj stranci niti je sledio neku političku ideologiju. Pre bi se moglo reći da se radilo o lokalnom moćniku koji je nastavljao tradiciju kačaka napadajući na svoju ruku srpsku policiju. Valja naglasiti, međutim, da su iz Jašarijeve grupe potekli i Hašim Tači, budući šef albanskog pregovaračkog tima u Rambujeu i politički vođa OVK, kao i Sulejman Selimi Sultan, Jašarijev zet i vojni komandant OVK za Drenicu a kasnije i vrhovni komandant OVK.
       Političko vođstvo nad ovim grupama ubrzo će, međutim, preuzeti "marksističko-lenjinističke" (enverističke) političke organizacije albanskog rasejanja, među kojima su glavnu ulogu odigrali "Narodni pokret Kosova" (Lëvizja Populloreë Kosovës LPK) i Nacionalni pokret za oslobođenje Kosova (Levizja Kombetare per Çiriminë Kosovës LKCK). Mnogi među njima bili su uhapšeni i osuđeni da bi posle izlaska iz zatvora otišli u emigraciju odakle su nastavili da politički deluju koristeći boljševičke metode ilegalnog rada. Preteča LPK bio je Narodni pokret za Republiku Kosovo (Lëvizja Popullore per Republike ë Kosoves LPRK), osnovan 1982. godine u Nemačkoj posle sloma nacionalističkih demonstracija kosovskih Albanaca i vodi poreklo od starih enverističkih organizacija. Glavna uporišta LPRK bila su među albanskom emigracijom u Švajcarskoj i Turskoj. Njegov politički cilj je bio da južna srpska pokrajina dobije status sedme jugoslovenske republike.
       Skidanje maski: U Drenici je 1993. godine održan sastanak LPRK a na dnevnom redu našla su se tri pitanja. Prvo, promena naziva organizacije koja bi odrazila promenu političkog cilja koji više nije bio "Republika Kosovo" (unutar jugoslovenske federacije) nego otcepljenje južne srpske pokrajine. Drugo, brisanje "marksizma-lenjinizma" iz njenog programa. Treće, osnivanje "Oslobodilačke vojske Kosova". Tom prilikom, formirano je njeno "istorijsko jezgro" koji su činili Kadri Veseli, Xavid Haliti i Abaz Zjuka (pseudonim).
       Tom prilikom došlo je i do podele LPRK u dve struje: prva je bila LPK, koja je delovanje nastavila u Švajcarskoj i gde je njen organ bio list Zeri e Kosoves, dok je druga bio LKCK, koji je delovao na Kosovu i Metohiji a njegovo glasilo je bio list Çlirimin (Oslobođenje). Pretpostavlja se da je upravo ova organizacija stajala iza prvog terorističkih napada na srpsku policiju maja 1993. godine u Glogovcu kod Komorana, za koji je odgovornost preuzela OVK. Pored nabavke oružja, pripadnici ovih organizacija u to vreme počeli su na Kosovu i Metohiji da stvaraju mrežu poverenika i budućih vođa terorističkih grupa. One će između 1993. i 1995. izvesti više napada na srpsku policiju i albanske "kolaboracioniste" da bi sistematsku terorističku aktivnost započele 22. aprila 1996. godine napadima u Štimlju, Peći i Kosovskoj Mitrovici. "Oslobodilačka vojska Kosova" prvi put je viđena u javnosti 28. novembra 1997. godine kada su na sahrani Albanaca poginulih u sukobu sa policijom u selu Lauš dvojica pripadnika OVK skinula maske i izjavila da su njeni članovi.
       "Marksisti-lenjinisti" su godinama na Kosovu i Metohiji delovali u ilegali i na margini političkog života ali su stvorili uporišta u albanskoj dijaspori, naročito u Švajcarskoj, Nemačkoj, Turskoj i Sjedinjenim Državama gde su mnogi od njih živeli u egzilu. Krajem osamdesetih, međutim, približili su se studentskim organizacijama na Univerzitetu u Prištini gde su regrutovali novu generaciju sledbenika i u to vreme prišao im je i budući vođa OVK Hašim Tači. Njihov glavni cilj u to vreme bio je da početkom devedesetih godina pripreme oružanu pobunu Albanaca u južnoj srpskoj pokrajini i Tači je s tim ciljem otišao da agituje u Drenicu da bi kasnije emigrirao u Švajcarsku.
       Kako je inicijativu na albanskoj političkoj sceni na Kosovu i Metohiji u to vreme imao Demokratski savez Kosova Ibrahima Rugove, u NPK su ostali samo najradikalniji albanski nacionalisti koji nisu hteli da prihvate političku organizaciju koja je delovala uz prećutnu saglasnost srpskih vlasti. Kako su se događaji na Kosovu i Metohiji zaoštravali, njoj su se približili i radikali DSK, pripadnici tzv. zatvoreničke frakcije, sa Hidajetom Hisenijem na čelu. Pored Tačija, i ostale buduće vođe OVK Ram Buja, Hidajet Hiseni, Bardil Mahmuti, Pleurat Sejdiju i Emruš Xemajli potekli su iz LPRK. Pripadnici ove ilegalne organizacije vremenom su u albanskim emigrantskim krugovima u Nemačkoj, Švajcarskoj, Švedskoj i širom Zapadne Evrope razvili živu političku aktivnost optužujući DSK za izdaju nacionalnih interesa a samog Rugovu da je "srpski agent". Glavne poruke u njihovoj propagandi glasile su da "Srbi razumeju samo jezik sile i što pre Albanci to shvate, pre će ostvariti svoje ciljeve" i da "nezavisnost Kosova zahteva žrtve".
       Ujedinjenje svih Albanaca: Politički ciljevi Narodnog pokreta Kosova su otcepljenje Kosova i Metohije, zapadne Makedonije i istočnih delova Crne Gore i stvaranje "Velike Albanije" u granicama koje je još 1878. godine odredila Prva prizrenska liga i o tome se u njegovom programu kaže: "Tri miliona ljudi odvojeno od albanske nacije živi pod ropstvom Srbije, Makedonije i Crne Gore gde preživljava najoštrije vidove okupacije u cilju progona, asimilacije, fizičkog uništenja, itd. Nasuprot tome, Albanci su sačuvali identitet, nacionalnu svest i želju da žive slobodni na svojim etničkim prostorima. Raspad bivše Jugoslavije promenio je tokove na Balkanu. Republike bivše jugoslovenske federacije stekle su nezavisnost, uključujući Makedoniju koja se prostire na albanskim etničkim prostorima... Polazeći od zakonskog prava svakog naroda na slobodu, nezavisnost i samoopredeljenje, neotuđivo je pravo i obaveza da se i albanski narod bori svim sredstvima i formama za slobodu."
       Narodni pokret Kosova je 28. aprila 1997. godine u Prištini objavio rezoluciju pod naslovom "Boriti se do oslobođenja zemlje a zatim održati slobodne izbore", u kojoj je osporio legitimnost skupštine "Republike Kosovo" izabrane 24. maja 1992. godine i njenog predsednika Ibrahima Rugove kome je naročito zamereno što je 1. septembra 1996. potpisao sporazum o obrazovanju sa Slobodanom Miloševićem. U ovoj rezoluciji, u jedanaest tačaka izloženi su ciljevi OVK koji se svode na oružanu borbu protiv "srpskih okupatora" i Albanaca lojalnih srpskim vlastima ili koji su protiv OVK.
       Godinu dana kasnije, predstavnik za štampu OVK, Jakup Krasnići, u intervjuu objavljenom jula 1998. u nemačkom časopisu "Der Spiegel", otvoreno je izjavio da je njen cilj ujedinjenje svih Albanaca na Balkanu. Na pitanje kakva je ideologija OVK Krasnići je u intervjuu prištinskom listu "Koha Ditore" odgovorio da OVK "nema vremena za takve stvari, jer je njen glavni posao oslobođenje" odbacujući aluzije da tadašnje crne uniforme njegovih pratilaca imaju veze s fašizmom ili da pozdrav pripadnika OVK stisnutom pesnicom ukazuje na njihove veze s komunizmom. "To je vojni pozdrav kakav se koristio u Republici Albaniji ... Mi ne smatramo da on ima bilo kakve veze s ideologijom. Za nas, on je simbol jedinstva i snage", zaključio je portparol OVK u ovom intervjuu. Bardil Mahmuti je u tom pogledu otišao još dalje izjavljujući: "Mi smo izračunali da bismo mogli da izgubimo oko 300 000 ljudi da bismo postigli nezavisnost Kosova a to se može podneti."
       U celini uzev, raspoloživi albanski izvori sa Kosova i Metohije upućuju na zaključak da su ono što se zbirno nazivalo "Oslobodilačkom vojskom Kosova" činile tri glavne grupacije koje nisu bile ni hijerarhijski ni operativno povezane. Prva je bila drenička grupa, koja je bila dominantna i pod uticajem albanskih "marksistalenjinista" iz Švajcarske. Drugu su činili ljudi oko "premijera" Bujara Bukošija i Ahmeta Krasnićija (FARK) koji su imali podršku ne samo među Albancima, bivšim oficirima Jugoslovenske narodne armije i pripadnicima policije nego i vladajućih krugova u Tirani. Između ove dve grupe tokom 1998. godine vodila se žestoka borba za vlast koja se završila pobedom "marksistalenjinista", bekstvom Ahmeta Krasnićija u Albaniju i njegovim ubistvom u Tirani septembra 1998. godine. Podrška pripadnika FARK-a Ibrahimu Rugovi izazivala je žestoke reakcije njihovih protivnika, o čemu svedoči izjava Jakupa Krasnićija, portparola OVK, da "ne priznaje ni Rugovu kao vrhovnog komandanta OVK ni postojanje Prve brigade, koja deli politički pokret na Kosovu."
       Prema nepotvrđenim informacijama, razlog zbog koga jedinice srpske policije nisu žurile sa napadom na glavno uporište OVK gradić Junik u avgustu 1998. godine bila je borba između "marksista-lenjinista" i FARK-a, koja je išla na ruku srpskim snagama. Treću struju OVK činili su relativno malobrojni sledbenici Adema Demaćija koji se, posle kratkotrajne uloge političkog lidera OVK u zimu 1998/99. razišao sa Hašimom Tačijem, Bardilom Mahmutijem i ostalim mlađim "marksistima-lenjinistima i nastavio samostalno političku aktivnost. To je bio razlog zbog kojeg je OVK imala relativno decentralizovanu komandnu strukturu, koja se očuvala i po završetku rata. Iako najjača, drenička grupa (Hašim Tači, Sami Luštaku, Jakup Krasnići, Šaban Šalja, Ram Buja i dr.) ima rivale u drugim regionalnim grupacijama OVK, naročito onim na čijem čelu su Rustem Mustafa ("komandant Remi"), koji ima uporišta u Lapskoj oblasti, i Ramuš Haradinaj čija su uporišta u Metohiji. Pažljivija analiza pokazala bi, verovatno, da su i na Kosovu i Metohiji, kao nešto ranije i u Albaniji, klanovske veze i rivalstvo bili iznad svake ideologije i politike.
       Novac i droga: Da bi finansirali OVK, Bardil Mahmuti, Jašar Salihu i drugi albanski politički emigranti u Švajcarskoj počeli su da od albanskih emigranata prikupljaju sredstva i pored "poreza" koji je već ubirao Bujar Bukoši, "predsednik vlade Kosova u egzilu" i koji je bio namenjen Rugovinom DSK i albanskim paralelnim institucijama na Kosovu i Metohiji. Jašar Salihu je u tom cilju 1997. godine u Cirihu osnovao fond "Domovina zove" (Venlinđa Therrët) koji je svoju delatnost proširio u Nemačkoj, Sjedinjenim Državama, Australiji, Austriji, Norveškoj, Danskoj, Francuskoj, Švedskoj, Italiji, Belgiji i Kanadi. Prema navodima jugoslovenskih organa, sredstva za OVK priticala su i preko Dardanija banke u Tirani. Nemačka novinska agencija DPA objavila je 13. marta 1998. godine da pojedine bliskoistočne zemlje šalju finansijsku pomoć OVK posredstvom Baškima Gazidede, koji se za vreme Berišinog režima nalazio na čelu albanske obaveštajne službe SHIK.
       Američke i nemačke obaveštajne službe sumnjaju da su aktivnosti OVK finansirane i od trgovine opojnim drogama i drugih ilegalnih aktivnosti dovodeći ih u vezu s albanskom mafijom na Zapadu. O značaju koji ovom problemu pridaju Sjedinjene Države govori podatak da su na suzbijanju "balkanske veze" u ilegalnoj trgovini narkoticima angažovani Federalni istražni biro (FBI), Administracija za narkotike (DEA) i Centralna obaveštajna agencija (CIA), o čemu sam imao prilike da se i lično uverim prilikom učešća na konferencijama o Balkanu u SAD. Prema američkoj DEA (Drugs Enforcement Administration), albanska mafija je glavna karika u mesečnim isporukama od četiri do šest tona turskog heroina zapadnoevropskim zemljama a nemačka Savezna agencija za suzbijanje kriminala tvrdi da su "etnički Albanci danas najznačajnija grupa u distribuciji heroina u zapadnim zemljama-potrošačima".
       Prema podacima Interpola, u zapadnoevropskim zemljama samo tokom 1998. godine lišeno je slobode 135 kosovskih Albanaca zbog krijumčarenja narkotika. Od ovih lica oduzeto je 224 kilograma heroina i veće količine kokaina, hašiša i marihuane. Samo jedan od vođa albanske narkomafije optužen je 1998. pred sudom u Lozani da je između 1992. i 1995. godine prokrijumčario 465 kilograma heroina u vrednosti od 15 miliona švajcarskih franaka. Slični procesi protiv krijumčara poreklom s Kosova i Metohije vode se i u Francuskoj, Italiji, Češkoj, Španiji, Austriji, Grčkoj, Makedoniji i ostalim evropskim zemljama. Na teritoriji Srbije, policija je od albanskih krijumčara 1995. godine zaplenila 30 kilograma heroina, naredne godine 21,6 kilograma, 1997. godine 20,6 kilograma i 1998. godine 16 kilograma heroina i oko četiri kilograma kokaina.
       U analizi albanskog terorizma na Kosovu i Metohiji, koju je objavilo Ministarstvo inostranih poslova Srbije navodi se i sledeća ocena: "Tvrdnju da kosmetski Albanci menjaju drogu za najmodernije naoružanje koje je namenjeno terorističkim aktivnostima na Kosovu i Metohiji izrekle su i austrijska i italijanska policija uz saglasnost policija ostalih evropskih zemalja u okviru međunarodnih policijskih organizacija koje se bave ovom problematikom."
       Nadležne američke službe koje prate puteve šverca narkotika zabeležile su, tim povodom, sledeću ocenu: "Organizacije za šverc narkotika koje čine etnički Albanci iz srpske pokrajine Kosovo smatraju se slabijim jedino od turskih grupa kao predominantnih švercera heroina duž balkanskog puta. Ove grupe su naročito aktivne u Bugarskoj, Bivšoj Jugoslovenskoj Republici Makedoniji i Srbiji. Albanski šverceri s Kosova poznati su po svojoj sklonosti nasilju i umešanosti u međunarodni ilegalni promet oružja. Postoji rastuća evidencija da su etnički kriminalci s Balkana uključeni u kriminalne aktivnosti u Sjedinjenim Državama."
       "Islamistička dimenzija" OVK predmet je mnogobrojnih spekulacija i propagandnih poruka koje se ne mogu lako proveriti u praksi. Već je rat u Bosni i Hercegovini otvorio "islamističku dimenziju" jugoslovenske krize putem finansijske, materijalne i pomoći u ljudstvu koju su islamske zemlje uputile bosanskim muslimanima. I dok su Sjedinjene Države početkom ovog rata podržale iranske isporuke oružja bosanskim muslimanima, posle potpisivanja Dejtonskog sporazuma i po dolasku Ifora (International Force, preteča Sfora) njihovi vojnici pod komandom admirala Lejtona Smita (tadašnjeg zapovednika Ifora) likvidirali su centar za obuku u Fojnici koji su neke srednjoistočne zemlje osnovale u Bosni i Hercegovini. Nešto slično se, izgleda, dogodilo u Albaniji i na Kosovu i Metohiji gde je postojala "islamistička komponenta" ali nije bila dominantna. Preovlađujuća ideološka i politička orijentacija OVK bio je "marksizam-lenjinizam" uključujući i ateizam.
       Prema podacima jugoslovenske policije, među pripadnicima OVK registrovani su i islamski dobrovoljci muxahedini iz Avganistana, Čečenije, Egipta, Sudana i ostalih islamskih zemalja: "Najveće baze regrutovanja muxahedina i drugih stranih plaćenika bile su na području Muslimansko-hrvatske Federacije, s punktovima u Zenici, Tuzli, Haxićima, Sarajevu i drugim mestima. Takođe, i područje Makedonije predstavlja značajan tranzitni put muxahedina koji se upućuju na Kosovo i Metohiju. Na području Drenice je delovala mešovita jedinica muxahedina pod nazivom 'Abu Bekir Sadik' kao i manja grupa na području Smonice, čiji je jedan broj pripadnika uhapšen, a jedan deo prebegao u Albaniju."
       Osama bin Laden: Prema istim izvorima, "U finansiranje nabavke oružja i neposredno terorističko delovanje na području Kosova i Metohije direktno su bile uključene i islamske organizacije iz Saudijske Arabije -Islamski balkanski centar i Aktivna islamska omladina. U terorističkim aktivnostima na području Đakovice i Peći učestvovale su i manje jedinice muxahedina. Jugoslovenska policija navodi da raspolaže podacima da je u finansiranju naoružanja i obuci pripadnika OVK učestvovala i Iranska revolucionarna garda i humanitarna organizacija Third Njorld Relief Agencdž (TNjRA) šeika Omara Rahmana i Osame bin Ladena."
       Do sličnih zaključaka došle su i diplomatije zapadnih zemalja, o čemu se u komentaru londonskog Tajmsa iz novembra 1998. godine kaže: "Američke diplomate u regionu, naročito specijalni izaslanik Robert Gelbard, često su izražavali bojazan od infiltracije islamskih čvrstorukaša u kosovski pokret za nezavisnost... Američke obaveštajne službe su ukazale na mogućnost veza između OVK i Osame bin Ladena, saudijskog emigranta optuženog za bombardovanje američkih ambasada u Najrobiju i Keniji u avgustu. Nekoliko Bin Ladenovih pristalica je uhapšeno u albanskoj prestonici Tirani i deportovano ovog leta a haotične prilike u zemlji omogućavaju muslimanskim ekstremistima da se tamo nastane, često pod maskom humanitarnih radnika ... Danski novinar je izjavio da je intervjuisao osobu iz Saudijske Arabije koja je rekla da mu je to osmi xihad."
       Klod bin Kader, navodni pristalica Osama bin Ladena, uhapšen u Tirani sredinom juna 1998. godine, tokom istrage je izjavio: "Osama bin Laden je aprila 1994. godine bio gost predsednika Salija Beriše i Baškima Gazidede, šefa albanske tajne policije." Prema zapadnim izvorima, on je pre toga boravio u Bosni i Hercegovini gde je dogovorio slanje grupe od stotinak muxahedina protiv Srba i grupe islamskih instruktora bosanskih komandosa. "Dok je trajalo saslušavanje Bin Kadera, agenti SHIK-a su prilikom pokušaja hapšenja ubili Selima Muhameda Omara al Saeda koji je bio osumnjičen da je organizovao napad na američke ambasade u Keniji i Tanzaniji i diverziju na američku ambasadu u Tirani."
       Američki lobi: Međutim, dok su veze s radikalnim islamskim krugovima na Bliskom istoku ostale uglavnom marginalne, organizacije albanske dijaspore i albanski lobiji u Sjedinjenim Državama i Zapadnoj Evropi odigrale su vodeću ulogu u strategiji albanskog nacionalnog pokreta tokom osamdesetih i devedesetih godina. Albanski lobi u Vašingtonu osnovao je krajem osamdesetih godina Xozef - Xo Diogardi, republikanski kongresmen iz Njujorka. Diogardi vodi poreklo iz albanske zajednice u italijanskoj provinciji Pulja a svoj uspon u američkoj politici duguje albanskoj dijaspori u Njujorku, u prvom redu novcu koji je dobijao od Albanaca, vlasnika lanaca picerija i restorana. Iako je u američku politiku ušao još sedamdesetih godina, Diogardijeve aktivnosti kao vodećeg albanskog lobiste u Vašingtonu mogu se lako pratiti od 1989. godine kada je osnovao Albansko-američku građansku ligu (Albanian American Civic Ligue AACL) i koji će tokom devedesetih godina imati velikog uticaja na američku politiku prema Kosovu, Srbiji i Jugoslaviji. Ova liga otvoreno zagovara velikoalbansku ideologiju o čemu govori i karta "Velike Albanije" koja ima centralno mesto na njenom Internetsajtu kao i njen simbol, u kome su kao "albanske zemlje" nabrojani zapadna Albanija, Kosovo, jug Srbije, zapadna Makedonija, i južni Epir (alb.: Čamerija). Gotovo izlišno je reći da na sajtu AACL jedno od glavnih mesta ima nezaobilazni "Memorandum" Vase Čubrilovića iz 1937. godine koji u propagandi albanskih nacionalista igra ulogu sličnu onoj koju je u hrvatskoj i slovenačkoj propagandi krajem osamdesetih i početkom devedesetih godina odigrao famozni "Memorandum Srpske akademije nauka i umetnosti".
       Najpoznatiji Diogardijev politički saveznik je Robert - Bob Dol, lider republikanske većine u Kongresu od 1993. do 1996. i protivkandidat Bila Klintona na predsedničkim izborima 1996. godine. Prema američkim izvorima, Diogardijev PAC (Political Action Committee) finansirao je 1987. godine, s 1,2 miliona dolara Dolov pokušaj da dobije republikansku nominaciju na predsedničkim izborima 1998. da bi 1993. godine, u saradnji s hrvatskim lobijem, pomogao Bobu Dolu da preuzme od Xorxa Buša kontrolu nad Republikanskom strankom. Još juna 1986. godine Bob Dol i Xo Diogardi podneli su Kongresu i Predstavničkom domu nacrt rezolucije br. 150 u kojoj se izražava zabrinutost zbog položaja etničkih Albanaca u Jugoslaviji. Pored Dola, Diogardi je od sredine osamdesetih godina uspostavio bliske veze i s izvesnim brojem uticajnih članova Komiteta za međunarodne odnose Predstavničkog doma i Senata (Xozef Liberman, Xesi Helms, Benxamin Gilman, Dana Rorbaher i Antal "Tom" Lantoš) kao i sa Eliotom Engelom, kongresmenom iz Njujorka, koji je poslednjih godina preuzeo ulogu vodećeg albanskog lobiste u Kongresu. Za medijsku promociju albanskog lobija u Sjedinjenim Državama angažovana je ista public relations kompanija koja je sredinom devedesetih godina uspešno promovisala i hrvatske i muslimanske interese -Ruder Finn, Inc.
       Po završetku rata i dolasku međunarodnih mirovnih snaga pod komandom NATO-a i uspostavljanja međunarodne uprave na Kosovu i Metohiji OVK je trebalo da bude raspuštena. Iako se to formalno i dogodilo iz nje su nastale nove organizacije koje su nastavile njeno delovanje: pristalice OVK su osnovale vlastitu političku partiju Partiju demokratskog progresa Kosova (Partia e Progresit Demokratik të Kosoves PPDK) deo njenih pripadnika stupio je u novoosnovani Kosovski zaštitni korpus (Kosovo Peace Corps-KPC), drugi su ušli u Policijsku službu Kosova (Kosovo Police Service-KPS). Analitičari zbivanja u pokrajini tome dodaju i četvrti "stub" delovanja bivše OVK: organizovani kriminal i nasilje. "Nekadašnjim članovima OVK otvorena su tri zvanična puta. Četvrti je mesecima bio predmet mnogih spekulacija i anegdotskih optužbi da su članovi ili bivši članovi OVK odgovorni bar za deo organizovanog kriminala i nasilja koje hara posleratnim Kosovom ... Niko na Kosovu ne veruje da je OVK jednostavno nestala: ona ostaje moćan i aktivan element u svakom aspektu života kosovskih Albanaca. Neki su srećni zbog njenog nesmanjenog uticaja, neki ne." Na kraju druge faze pregovora u Francuskoj, marta 1999. godine, tri glavna albanska pregovarača potpisala su dokument prema kojem mesto premijera u budućoj vladi Kosova i Metohije pripada OVK čime bi se, zapravo, razvlastila "vlada" Bujara Bukošija.
       Rat "vlada": Tači je po završetku rata formirao svoju vladu u koju su ušli ljudi Đosjine LBD ali ne i Rugovinog DSK koji je zadržao Bukošijevu vladu izbegavajući sukobe s Tačijem. Tačijeva "vlada" ubrzo je, međutim, uspostavila lokalnu vlast u 27 od ukupno 29 opština na Kosovu i Metohiji. Većinu "resora" u Tačijevoj "vladi" dobili su ljudi iz bivše Političke uprave OVK. Tako je, na primer, Ram Buja preuzeo "resor" lokalne uprave, Tačijev ujak Azem Sulja odbranu, Jakup Krasnići obnovu a Sokolj Baškota radne odnose. Ovoj "vladi" pridružila se privremeno i LKCK koja je tokom rata bila veoma bliska Mustafi Rustemu ("komandant Remi"), jednom od vodećih rivala Hašima Tačija. Jedini ozbiljan udarac Tačijevom prestižu nanela je pojava Partija demokratske unije (Partia e Bashkimit Demokratik-PBD) koju je osnovao Bardil Mahmuti s grupom saradnika. Pripadnici ove "vlade" verovali su da će biti priznati kao legitiman partner međunarodne uprave na Kosovu i Metohiji ali su ih i Kfor i Unmik videli kao opasnu prepreku na putu ostvarivanja svog mandata u Pokrajini upozoravajući da nemaju nikakvu pravnu osnovu za svoje postojanje. Štaviše, sklonost Tačijeve "vlade" da preuzme i zakonodavna ovlašćenja i nasilje koje je pratilo njen rad ozbiljno su ugrožavali sprovođenje mandata UN na Kosovu i Metohiji. Stoga je 15. decembra 1999. godine između predstavnika Ujedinjenih nacija i albanskih partija na Kosovu i Metohiji postignut sporazum kojim bi se dobrovoljno ukinule i Tačijeva i Bukošijeva "vlada" kao i ostale postojeće paradržavne strukture čije bi mesto zauzeo Privremeni administrativni savet (Interim Administrative Council-IAC) i izvršni organ: Zajedničke privremene administrativne strukture (Joint Interim Administrative Structures-JIAS). Iako su predstavnici Srpskog nacionalnog veća na Kosovu i Metohiji napustili Kosovski prelazni savet posle osnivanja Kosovskog zaštitnog korpusa, u proleće 2000. godine njihovi predstavnici su ušli u Privremeni administrativni savet u statusu privremenog posmatrača.
       U nameri da demilitarizuje "Oslobodilačku vojsku Kosova" međunarodna uprava na Kosovu i Metohiji formirala je tzv. Kosovski zaštitni korpus od oko 5000 pripadnika od kojih su 2 000 u rezervnom sastavu. Zvanično, to bi trebalo da bude organizacija nalik američkoj Nacionalnoj gar
      
      

Decenija (1989-99) u kojoj se od ukidanja autonomije po Ustavu SFRJ iz 1974. stiglo do "KFOR autonomije" i potpune internacionalizacije kosovskog pitanja proces je koji će se dugo analizirati i razjašnjavati. Predrag Simić viši naučni saradnik Instituta za međunarodnu politiku u Beogradu (inače bivši direktor Instituta), spoljnopolitički savetnik predsednika SPO Vuka Draškovića i sam učesnik događanja u završnoj fazi napisao je knjigu o tome. NIN će u nekoliko nastavaka objaviti najzanimljivije delove