NIN Reklama
Oznaka i datum izdanja
Naslovna stranaPretrazivanjeArhivaRedakcijaProdaja
Naslovna strana broja

Novi socrealizam na Ušću

DELO : Obelisk večne vatre
AUTORI : Vajari braća Radović i arhitekti Marko Stevanović i Miodrag Cvijić

      Milorad H. Jevtić
      
       Povodom godišnjice okončanja NATO agresije na Jugoslaviju u Beogradu je podignuto spomeničko obeležje koje je na svečanom otvaranju nazvano Obeliskom večne vatre.
       Obelisk kao spomenička vrsta datira još iz starog Egipta i obično ga čini visoki vitak kameni stub koji se pri vrhu sužava. Nedavno izvedeni objekat u Parku prijateljstva kod Ušća nema, međutim, ta svojstva nego se, poput kalemegdanskog Pobednika, sastoji od postolja, visokog stuba i skulpture, pa ako Pobednik nikad nije označavan obeliskom, ne vidimo razlog da taj termin primenjujemo na novo delo u ravnici preko reke.
       Spomenik u Parku prijateljstva visok je 27 metara i izveden je u belo obojenom betonu sa završnom bronzanom skulpturom. Sa sredine širokog kvadratnog postolja uzdiže se četvorostrani stub koji se sužava prema vrhu i pločastim kapitelom nosi veliku bronzanu buktinju kao izvorište pravog plamena. Proporcijski odnosi ovih elemenata nisu uspešno usaglašeni, pa cela kompozicija deluje usiljeno i kruto. Veza nesrazmerno niskog postolja i stuba ostvarena je preko jednog stepenika ne baš prikladnog za ulogu nosioca visoke konstrukcije. Rast stuba odvija se, zatim, previše uprošćeno da bi se naglo zaustavio pločastim proširenjem vizuelno preslabim za držanje glomazne skulpture. Bronzani odlivak više asocira na hipertrofiranu šišarku nego na buktinju, a danju jedva primetan, plamen dopunjuje ukupno proporcijsko nesaglasje. Uz to, kombinovanje veštačkog i prirodnog plamena izaziva još i konceptualnu nedoumicu.
       Često upotrebljavani (istina - danas sve manje) natur-beton može da pruži velike izražajne mogućnosti, ali je ovde, ravno (ne i izvođački dovoljno dobro) obrađen i belo obojen, ostao na nivou tek privremenog rešenja. Mermerne ploče sa stihovima, postavljene na bočnim stranama postolja, upravo su primer neprilagođenog odnosa dva materijala. U večernjim časovima svetlosni aranžman odvlači pažnju prema plamenu te se oblikovne i izvođačke nespretnosti ublažavaju i ceo prizor postaje efektniji.
       Spomenik je lociran na stecištu tri, drvoredima praćene, šetališne avenije i, kada se nastavi uređenje zaleđa prema Dunavu, dobiće se jedan od najlepših beogradskih parkovskih kompleksa.
       Svojim opštim izgledom novi spomenik pre odražava duhovnu atmosferu nekadašnjeg socijalističkog realizma nego početka novog milenijuma, a upoređen sa svojim, skoro vek starim, kalemegdanskim pandanom, na likovnom planu deluje krajnje nejako. Što se simboličkog značenja tiče, njegovo mesto među spomeničkim znamenjima Beograda odrediće vreme.


Copyright © 1996-2003 NIN - redakcija@nin.co.yu