NASLOV: “Neprijatelj pred vratima”, V.Britanija/Irska/Nemačka/SAD 2001.
REŽIJA: Žan-Žak Ano
SCENARIO: Žan-Žak Ano, Alen Godar
ULOGE: Džad Lou, Ed Haris, Džozef Fajns, Rejčel Vajs, Bob Hoskins

      VUK PAVLOVIĆ
      
       Ratni spektakl se vraća na velika vrata - posle sjajnog Spilbergovog filma “Spasavanje redova Rajana”, francuski reditelj Žan-Žak Ano (“7 godina na Tibetu”, “Ime ruže”) predstavlja nam “Neprijatelja pred vratima”, krajnje uzbudljivu dramu iz II svetskog rata.
       Osnovna vrlina filma “Neprijatelj pred vratima” leži u činjenici što su scenaristi Ano i Godar veoma vešto protkali priču o ljudskim, unutarnjim problemima grupe vojnika tokom jedne od najvažnijih bitaka iz II svetskog rata, duge šest meseci. Glavni junak Vasilij, skroman, temperamentan pastir, uviđa da je nedorastao političkom bremenu odgovornosti narodnog heroja te da samo želi da se bori za svoju zemlju. Snajperski duel između njega i mirnog, a opsednutog Keniga prevazilazi okvire rata koji tutnji oko njih i prerasta u opsesivan lični dvoboj do istrebljenja. S druge strane, upotreba ljubavnog trougla daje filmu novu, višu dimenziju, zbog naizgled neostvarive romanse u sumanutom ratnom haosu, a zatim i stoga što na videlo izlazi prava priroda ambicioznog partijskog komesara Danilova, spremnog da zarad ljubavi žrtvuje prijateljstvo.
       Pored savršeno izvajanih likova i odnosa među njima, pozitivne odlike scenarija jesu u funkcionalnim dijalozima u okviru palete raznovrsno uzbudljivih situacija, koje zajedno tvore pravilno zaokruženu priču. Jedino što para uši jeste nelogičnost da i Rusi i Nemci govore engleski, ali ta internacionalna komercijalna neminovnost ipak ne utiče na sveukupnu dramatiku koju pobuđuje ovaj film.
       S vizuelne tačke, režiser Ano je obavio posao za čistu desetku. Akcione scene strahotnih razaranja i uličnih borbi deluju fascinantno upečatljivo i autentično, baš kao i atmosfera čitavog filma, nabijena do najsitnijih pora tragikom i opštim ludilom ratnog stanja, što dodatno dočarava prekrasna fotografija - preko nestvarne sivkaste game stvara se neopisiva slika razorenog Staljingrada.
       Uz akcenat na besmislenosti i zablude komunizma (ali i fašizma), “Neprijatelj pred vratima” je potresna i snažna antiratna epopeja sa fokusom na (ne)srećne sudbine pojedinaca, i s jasnom porukom da u ratu pravih heroja nema. Radi se o idealnom spoju evropskog senzibiliteta i vrhunskog američkog spektakla, u kome poseban osvrt zaslužuje prvoligaška glumačka ekipa, predvođena Džadom Louom i Edom Harisom.