Marta 1941. godine Treći rajh tražio je od Kraljevine Jugoslavije prolaz svojih trupa na Istočni i Afrički front preko srpskih zemalja. Adolf Hitler, veliki firer lično, nudi garancije neutralnosti Jugoslaviji. Srpski narod, 27. marta kaže svoje istorijsko NE!!! Trupe Trećeg rajha neće, po cenu života celokupnog srpskog naroda, proći srpskom teritorijom - slogan "Bolje grob nego rob" to najrečitije govori. Zašto? U ime kojih interesa Srbije i srpskog naroda?!
       Cena ovog istorijskog NE! je 1 700 000 žrtava (većinom Srba) i veliki talas rasejanja Srba sa svojih vekovnih teritorija! Neidentifikovan je broj žrtava iz sličnog istorijskog čina 1914. g. sa istim takvim istorijskim NE! - Austrougarskoj monarhiji i još nepoznat broj žrtava iz nedavne agresije NATO snaga na Srbiju, zbog još jednog istorijskog NE! u ovom veku (1999. g.).
       Sva tri puta kada su Srbi rekli svoje istorijsko NE! istorija je napravila određeni pomak - za svet unapred, a za Srbiju unazad.
       U našem istorijskom pamćenju i kolektivnoj svesti tinja uverenje da smo mi Srbi, na planu novije svetske istorije presudno uticali:
       - na razbijanje dva carstva- Otomanskog i Austrougarskog;
       - spasli Sovjetski Savez 1941. g.;
       - rekli još jedno istorijsko NE! 1948.g.;
       - započeli demontažu komunističkog lagera (samoupravni socijalizam);
       - demaskirali američku imperijalističku politiku i "spasli" Evropu od američke dominacije 1999. godine.
       Koliko miliona nerođenih potomaka srpskih heroja ne naseljavaju srpske zemlje. To je cena istorijskih NE! - pražnjenje srpskih teritorija! Od najvećeg postajemo jedan od najmanjih naroda na Balkanu! Izgubljeno je u prostoru i vremenu nekoliko desetina Srba, ali to je posao za demografe.
       Oko 27. avgusta 2001. g. najavljen je prolazak NATO jedinica kroz Srbiju - autoputem, koji će za tu priliku, radi bezbedne i udobne vožnje, u traci ka jugu, biti isključen za saobraćaj dok ne prođe NATO kolona. Nije li to nešto novo u svesti i ćudi srpskog naroda nikome to ne smeta, niko se ne buni, nema čak ni demonstracija! Ne dolaze li bolji dani za Srbe i Srbiju?
       Da li su Srbi konačno naučili pravila igre sa svojim "istorijskim saveznicima" i svojim "istorijskim neprijateljima".
       Ako je politika realna spoznaja sopstvenih snaga i razumno delovanje u okviru njih, da li to mi, nakon 1914, 1941, 1948, 1974,... 1999. konačno dolazimo pameti?
       Da li je trebalo izgubiti tekovine svih svetskih ratova na "pravoj strani", da li je trebalo izgubiti teritorije i delove srpskog naroda, po rascepkanim državicama Balkana, da bi se došlo do tog stanja kolektivne svesti da se jedan tako značajan čin i ne registruje, već da prođe kao najnormalniji događaj letnje, sparne svakodnevice?
       Da li je konačno naučena lekcija istorije?!
      
       SLOBODAN MITROVIĆ
       DRAGAN ĐURIĆ,
      
       selo Zuce, Srbija