NIN Reklama
Oznaka i datum izdanja
Naslovna stranaPretrazivanjeArhivaRedakcijaProdaja
Naslovna strana broja

Ozvučena istorija

Splitsko leto i Dubrovačke letnje igre protekli su u znaku koncerata svetskih umetnika, istaknutih hrvatskih muzičara i obeležavanja dve decenije od smrti kompozitora Jakova Gotovca

      Nije nimalo zahvalno, a možda ni ispravno, sklapati muzički mozaik jedne sredine na osnovu jednomesečnog boravka u njoj - pogotovu leti, kada nastaje predah u uobičajenom toku muzičkih događaja. Pa ipak, i letnja koncertna ponuda je, na neki način, odraz ukusa, interesovanja, nastojanja i dometa tog miljea, u kome je moguće uočiti najmarkantnije linije i trendove.
       Muzička zbivanja u Hrvatskoj u avgustu ove godine bila su u senci glavnog pozorišnog mondenskog, pa rekli bismo i političkog događaja, čija je premijera privukla kako istaknute teatarske poslenike, tako i sam vrh hrvatskih političara. Reč je o Euripidovoj "Medeji" u režiji Lenke Udovički, o novoj predstavi pozorišta "Odisej" koja je posle jedanaest godina vratila hrvatskom glumištu Miru Furlan. Prethodni projekt ove trupe, Šekspirov "Kralj Lir" sa Radetom Šerbedžijom, takođe je uzburkao hrvatske kulturne tokove. "Medeju" koja je izvođena na tvrđavi ostrva Mali Brion od 12. do 26. avgusta, odlikovao je, po oceni kritike, "eklektički spoj savremenog i klasičnog", u kome je "naslovni lik bio najklasičnije koncipiran".
      
       Strani izvođači
       No, uprkos jakom utisku koji su uz ovu predstavu ostavili i mnogi drugi pozorišni projekti, muzika je imala lepo mesto u kulturnom životu - i na raznim hrvatskim pozornicama i sa njihovim odjekom u medijima. Programi koncerata su najčešće bili klasično koncipirani, a u njihovom izvođenju učestvovali su iskusni i istaknuti hrvatski muzičari, mlade snage, vrhunski svetski umetnici, ansambli iz raznih hrvatskih gradova. Zapažalo se postojanje različitih majstorskih kurseva - od već kultnog Grožnjana do Hrvatske letnje škole na Palmižanu - i niza malih letnjih ciklusa koncerata koji su prilagođeni uslovima i mogućnostima pojedinih sredina, ili su, pak, upravo podstaknuti njima. Bila je to široka paleta ponude i ostvarenja koja je mogla zadovoljiti raznoliku publiku - od one koja pomno prati muziku, do one koja na koncert dođe iz letnje dokolice.
       Dok su se povremeno čula negodovanja zbog relativnog muzičkog zatišja u samom Zagrebu, muzika je bila koncentrisana na raznim festivalima duž jadranske obale - ponajviše na Dubrovačkim letnjim igrama i Splitskom letu. Sudeći po festivalskim nagradama i po publicitetu, najzanimljiviji su bili koncerti stranih umetnika. Tako su, na primer, za najbolje koncerte na Splitskom letu proglašeni resitali francuskog pijaniste jermenskog porekla Vardana Mamikonijana i nastup Talih kamernog orkestra iz Češke. U Dubrovniku su, pak, najzapaženije bile dve vokalne zvezde - tenor Ramon Vargas i mecosopran Denis Grejvs. Njihov program bio je prilagođen jednom letnjem festivalu - popularne arije, Geršvin, napolitanske kancone - i izazvali nepodeljeno oduševljenje i kod publike i kod kritike.
       Još dva posebna događaja obeležila su avgustovski program Igara. Najpre je nastupom Riječke opere sa Rosinijevim delom "Sinjor Bruskino" kamerna opera, posle mnogo godina, vraćena u program Igara. Naime, Boškovićeva poljana pokazala se kao veoma prikladan prostor: scenografija je prilagođena prirodnom ambijentu i uklopljena u njega, a samo izvođenje je zadovoljilo visoke umetničke i akustičke zahteve. Drugi događaj, na samom kraju meseca, bio je ciklus koncerata "Julijan Rahlin sa prijateljima". Ovaj svestrani mladi violinista, koji je već postao miljenik i beogradske publike, nastupao je sa violončelistom Mišom Majskim, sa svojim fascinantnim klavirskim saradnikom Itamatom Golanom i, što je hrvatska štampa naročito podvukla, sa mladom hrvatskom violončelistkinjom Monikom Leskovar. U četiri uzastopne večeri, sa kamernim kompozicijama za različite sastave, oni su ostvarili svojevrstan "fetival u festivalu" najvišeg umetničkog dometa.
      
       Domaće snage
       Nikako se ne bi mogla prenebregnuti i živa aktivnost hrvatskih muzičara, od kojih su mnogi godinama nastupali i na beogradskom koncertnom podijumu: violinista Tonko Ninić, pijanisti Pavica Gvozdić i Vladimir Krpan, džez muzičar Boško Petrović i dalje su u izvođačkom naponu i naboju. U nizu koncerata, našu pažnju privuklo je obeležavanje dve decenije od smrti kompozitora Jakova Gotovca (1895-1982), čija je komična opera "Ero s onoga svijeta" bila niz godina i na repertoaru Beogradske opere. To je delo koje je postavljeno na mnogim evropskim scenama, a ovom prilikom saznali smo i podatak da je prevedeno na devet jezika.
       Sa znanjem koje su mu preneli Antun Dobronić i Josip Hatze, a ponajviše Johan Marks tokom studija u Beču, Gotovac je celog svog života ostao veran nacionalnom idiomu, i po strani svih avangardnih zbivanja. Njegovo autorsko veče održano je u okviru Letnjih priredbi na Krku, u veoma prijatnom i akustičnom ambijentu Frankopanskog kaštela. Program njegovih najpoznatijih i najpopularnijih dela - arija, dueta i scena iz opera "Morana", "Mila Gojsalića" i "Ero sa onog svijeta", najbolji a capella horovi i Simfonijsko kolo op. 12 - izveden je uglavnom "lokalnim" snagama. Nastupili su sopran Milica Marelja i tenor Damir Fatović, festivalski hor i orkestar i hor društva "Zvijezda Danica" iz Kraljevice sa dirigentima Ivicom Frletom i Perom Gotovcem. Bilo je nečeg prisnog i dirljivog u njihovom zalaganju za interpretaciju svake kompozicije i za kreiranje celokupnog utiska. Sa nadahnutim solistima, sa lepim koloritom hora i orkestra koji je neophodan da bi se istakla pevnost Gotovčeve melodike, a koji je u isto vreme "prikrivao" povremene blage intonativne nepreciznosti, uz prikladan komentar Jagode Martinčević, muzičkog kritičara i pomoćnika ministra kulture - ovo veče je delovalo kao "ozvučena" stranica istorije hrvatske muzike.
      
       SNEŽANA NIKOLAJEVIĆ


Copyright © 1996-2003 NIN - redakcija@nin.co.yu