Princ Aleksandar nije prestolonaslednik

Svi ozbiljni zagovornici kraljevine kao najsavršenijeg društvenog uređenja, slažu se u jednom: to je jedini režim zasnovan na ljubavi; i naglašavaju da je ljubav a ne popularnost (proizišla iz ispitivanja javnog mnjenja i glasačkih kutija) ono što je činilo i još čini suštinsku prednost kraljevine u poređenju sa republikom.

Jednom miropomazan i krunisan, kralj postaje opšte dobro, nešto kao vazduh koji se udiše, izvor svetlosti, najviši izraz pravednosti, istine, lepote...Zato se njemu obraća samo sa “Veličanstvo”. Kao pravi otac, kralj voli svoj narod i svoje plemstvo, dakle, kratko rečeno: ljubav rađa ljubav i ljubav pobeđuje sve.

Kao ubeđenog pristalicu kraljevine Srbije, iskreno me je obradovao dijalog koji se sad vodi oko obnove kraljevine u našoj zemlji.

Poziv da se pristupi obnovi kraljevine uputio je lično unuk kralja Jugoslavije Aleksandra I, sin poslednjeg jugoslovenskog kralja Petra II Karađorđevića, princ Aleksandar. On sebe sad predlaže za kralja Srbije, ali, nažalost, dosta stereotipno govori o prednostima kraljevine nad republikom.

Opšte je poznato da princ Aleksandar sebe naziva “prestolonaslednikom”, pa čak i svojoj supruzi dopušta da i ona sebe tituliše sa “prestolonaslednica”. To nije sve. Svome imenu dodao je rimski broj dva. Ovo je u najmanju ruku rezultat nepoznavanja pravila koji vladaju u evropskim kraljevinama. Naime, samo kralj (miropomazan i krunisan) ima pravo na rimski broj iza svog imena. Pretendent na presto je smešan ako misli da je već kralj. I naravno, supruga princa koji želi da jednog dana bude kralj, ona nikada u istoriji nije nosila titulu “prestolonaslednica”, prosto, jer bi u tom slučaju ona bila rival svom suprugu, što je savršeno besmisleno. Ali, sve ovo je čak sporedno i moglo bi da bude jednog dana i oprošteno kralju koji nije, eto, znao, koga su njegovi savetnici loše savetovali...

Međutim, titula “prestolonasledik” je ozbiljna institucija i, u našem slučaju, zahteva analizu. Ako zaista želimo da jednog dana Kraljevina Srbija bude poštovana, voljena, ako želimo da naš budući kralj bude izvor svetlosti, zaštitnik pravde i istine, ako za kralja te naše buduće srećne otaybine konkuriše princ Aleksandar, onda se već sad moramo zapitati: da li je u istini princ Aleksandar kada se danas predstavlja kao “prestolonaslednik”? Evo nekih istorijskih dokumenata koja će nam pomoći u rasuđivanju:

27. marta 1941. godine, pučistička vlada đenerala Dušana Simovića je maloletnog kralja Petra II proglasila za punoletnog i brže-bolje (bez krunisanja) proglasila za vladara Kraljevine Jugoslavije.

6. aprila 1941. godine Nemačka je bez objave rata bombardovala Beograd.

Jugoslovenska vojska kralja Petra II je doživela munjevit poraz. Kapitulacija je potpisana 17. aprila.

Simović i njegova pučistička vlada su se sklonili pod “monarhistički kišobran” i zajedno sa svojim plenom (kraljem) pobegli iz zemlje (preko Palestine u London).

U Jajcu, 29. novembra 1943. godine, AVNOJ donosi odluku u kojoj se “kralju Petru II Karađorđeviću zabranjuje povratak u zemlju, s tim da će pitanje kralja i monarhije rešiti sam narod svojom sopstvenom voljom posle oslobođenja čitave zemlje” (objavljeno u “Službenom listu DFJ”, četvrtak, 1. februar 1945).

U Londonu se (suprotno volji svoje majke, kraljice Marije) kralj Petar II oženio 20. marta 1944. godine. Sebi za kraljicu uzeo je princezu Aleksandru, ćerku iz morganatskog braka grčkog kralja Aleksandra (1893-1920) i Aspazije Manos.

Postignut Sporazum između Nacionalnog komiteta oslobođenja Jugoslavije i Kraljevske jugoslovenske vlade 16. juna 1944. godine. Sporazum potpisali predsednik NKOJ maršal Jugoslavije Josip Broz Tito i predsednik Kraljevske jugoslovenske vlade dr Ivan Šubašić. Kraljevska vlada mora ubuduće biti sastavljena od “naprednih demokratskih elemenata koji se nisu kompromitovali u borbi protiv NOP-a”. Vlada dr Šubašića priznaće “nacionalne i demokratske tekovine izvojevane od naroda Jugoslavije u toku njihove trogodišnje borbe kojima su postavljeni temelji demokratskom federativnom uređenju naše državne zajednice i provedena privremena uprava zemlje posredstvom organizacija Antifašističkog veća narodnog oslobođenja Jugoslavije i Nacionalnog komiteta oslobođenja Jugoslavije kao njegovog izvršnog organa.” Sporazum objavljen u “Službenom listu” DFJ, u petak, 9. marta 1945. godine, pod brojem 133.

Preko Radio Londona, 12. septembra 1944. godine, kralj Petar II čita svoje “Naređenje” kojim poziva “sve Srbe, Hrvate i Slovence da se ujedine i priđu Narodnooslobodilačkoj vojsci maršala Tita”. Ovo se, naravno, odnosilo pre svega na četnike đenerala Draže Mihailovića. Tih dana je tri stotine kraljevih vojnika i oficira, pripadnika Jugoslovenske kraljevske vojske u otaybini, izvršilo samoubistvo.

Povodom oslobođenja Beograda, u Londonu je kralj Petar II održao govor u kome je izrazio svoju “najdublju zahvalnost” maršalu Titu i “bratskoj i savezničkoj Crvenoj armiji i njenom velikom maršalu Staljinu”. Svoj govor kralj je završio rečima: “Živela Narodnooslobodilačka vojska i junačka Crvena armija! Živeli Srbi, Hrvati i Slovenci! Živela slobodna i srodna Jugoslavija!”

Postignut je nov Sporazum između Nacionalnog komiteta oslobođenja Jugoslavije i Kraljevske jugoslovenske vlade i to 1. novembra 1944. godine. Potpisali ga opet Josip Broz i dr Ivan Šubašić. Odlučeno da ustavnim aktom kralj imenuje Namesništvo! I rešeno da “Kraljevsko Namesništvo položi zakletvu kralju, a vlada – narodu”. Ovaj sporazum je objavljen u “Službenom listu” DFJ, u petak, 9. marta 1945. godine. “Službeni list” već ima grb sa petokrakom i pet buktinja, a iznad naslova je parola: “Smrt fašizmu – sloboda narodu”.

U Londonu je 29. januara 1945. godine jugoslovenski kralj Petar II potpisao Odluku (Pov. br. 54) kojom je svoju (Ustavom Kraljevine Jugoslavije zagarantovanu) “kraljevsku vlast, do odluke Ustavotvorne skupštine” preneo na “kraljevsko namesništvo”. Time je, kako je to kratko i jasno objasnio prof. dr Radoš Qušić, “kralj podneo ostavku ne samo na svoj položaj, već i na monarhiju”. Ova odluka “po milosti Božjoj i volji narodnoj (poslednjeg, prim. M.J.) kralja Jugoslavije Petra II objavljena je u “Službenom listu” DFJ, u petak, 9. marta 1945. godine, na strani 122, broj 11, pod brojem 135.

Kako bi do kraja ispoštovao sporazum zaključen između Šubašića i Tita, kralj je 2. marta 1945. godine, u Londonu, imenovao kraljevske namesnike: dr Srđana Budisavljevića, bivšeg ministra, dr Antu Mandića, advokata, i inž. Dušana Serneca, bivšeg ministra i bana. Namesnici su položili zakletvu 8. marta 1945. u Beogradu. Objavljeno u “Službenom listu” broj 11, str. 122, u petak, 9. marta 1945.

Gospodi kraljevskim namesnicima je Kraljevska vlada dr Ivana Šubašića podnela ostavku 5. marta 1945. godine. Pod brojem 137. objavljeno u istom “Službenom listu”, u kome je objavljena kraljeva ostavka i imenovanje namesnika.

7. marta 1945. godine, na predlog Predsedništva AVNOJ-a, kraljevi namesnici su imenovali novu vladu. Predsednik Ministarskog saveta je postao niko drugi do – Josip Broz Tito! “Službeni list” broj 11, petak, 9. mart 1945, broj 139.

U Londonu je, 17. jula 1945. godine, kao sin bivšeg jugoslovenskog kralja i bivše jugoslovenske kraljice, rođen princ Aleksandar (donedavno pretendent na jugoslovenski, a sad na srpski presto).

U Beogradu, 29. novembra 1945. godine, Ustavotvorna skupština, na zajedničkoj sednici Savezne skupštine i Skupštine naroda, proglasila FNRJ i donela odluku kojom se “konačno u ime svih naroda Jugoslavije ukida monarhija u Jugoslaviji, a Petar II Karađorđević s celom dinastijom Karađorđevića lišava se svih prava koja su njemu i dinastiji Karađorđevića pripadala”. Deklaracija o proglašenju FNRJ objavljena je u “Službenom listu” FNRJ br. 93, u petak, 30. novembra 1945. godine, u Beogradu.

Na predlog predsednika Savezne vlade i ministra odbrane maršala Jugoslavije Josipa Broza Tita, predsedništvo Ustavotvorne skupštine FNRJ odlikovalo je bivše kraljevske namesnike Budisavljevića, Mandića i Serneca Ordenom zasluge za narod prvog reda (“za savesno i požrtvovano vršenje svoje dužnosti u korist naroda Jugoslavije”). Rešenje je potpisao dr Ivan Ribar. Objavljeno u “Službenom listu” br. 20, u petak, 8. marta 1946. godine, str. 205.

Iz navedenih definitivnih istorijskih dokumenata proizlazi da je:

Kralj Jugoslavije Petar II podneo ostavku 29. januara 1945. godine.

Wegov sin, princ Aleksandar rođen 17. jula 1945. godine, kao dete bivšeg kralja. Princ Aleksandar, dakle, nije “prestolonaslednik”. Na dan njegovog rođenja jugoslovenski presto je bio upražnjen, njegov otac više nije bio vladar. Na vlasti su bili “kraljevski namesnici”, kojima je njegov otac “preneo svoju kraljevsku vlast”, i koji su 7. marta 1945. godine, imenovali za predsednika Ministarskog saveta – Josipa Broza Tita!

Kraljevina Jugoslavija ukinuta je 29. novembra 1945. godine.

Na osnovu svih nepobitnih istorijskih činjenica, pretendent na srpski presto jugoslovenski princ Aleksandar ne bi trebalo da se predstavlja kao “prestolonaslednik” (ni jugoslovenskog, ni srpskog prestola). Kako to ipak čini već dosta vremena, tako on sebe ozbiljno diskredituje u očima svih onih građana koji žele da Srbija jednog dana opet bude kraljevina a vladalac “najviši izraz pravednosti, istine, lepote”... Budući srpski kralj, složićemo se, ne može biti baron Minhauzen, niti se kraljevina može zasnovati na laži.

Miodrag Janković, književnik,

biograf WKV kneza Pavla Karađorđevića