Muke Stefana Nemanje

Osjećam se slobodnim što svoju krv slobodno svojom voljom drugom Čovjeku s radošću dajem”, rekao je za NIN 55-godišnji stanovnik glavnog grada Hrvatske Stefan Nemanja. Ipak, rođeni Zagrepčanin, koji sa bolesnom majkom stanuje u samom centru hrvatske metropole, ove godine je odbio da primi orden Reda Danice Hrvatske s likom Katarine Zrinske iz ruku ovdašnjeg ministra zdravlja Nevena Qubičića.

Isto odlikovanje Stefan Nemanja je svake godine dobijao od predsednika Hrvatske Stjepana Mesića, ali je istovremeno bio i žrtva nebrojenih brutalnih napada i prebijanja u centru Zagreba. Razlog? Osim imena i prezimena? Stefan Nemanja se javno deklarisao kao navijač “Crvene zvezde”, a njegova razderana navijačka majica je na Internetu dosegla vrednost od blizu 10 000 evra. U toj majici Nemanja je pretučen u avgustu prošle godine i to na najpoznatijem zagrebačkom trgu bana Josipa Jelačića. Napadači su bili “neodgovorni balavci” koji su se malo zaneli u navijanje za zagrebački “Dinamo”, ali je umesto njih zbog “provokacije” odgovarao napadnuti Nemanja, a dodatnu brutalnost iskusio je i u zagrebačkoj policiji. Tvrdilo se, naime, da je drsko pokazivao tri prsta, baš onako drsko kao što navijači u Hrvatskoj pokazuju dva prsta navijačima suprotnih timova. Jedan od dobronamernijih službenika policije rekao mu je da “sve prizna”, mada ni za šta nije odgovoran, pa će odmah biti pušten, inače bi u pritvoru i zatvoru zaglavio na neizvesno vreme.

U čemu je zapravo problem sa Stefanom Nemanjom i ima li taj čovek nekih posebnih razloga što svoje sugrađane u Zagrebu “izaziva” imenom i prezimenom ili sportskim opredeljenjem? Druga vrsta opredeljenja ne bi trebalo da bude problem, pošto Stefan Nemanja za NIN pojašnjava:

“Po osjećaju i zanimanju sam Jugoslaven Štrosmajerovog tipa, kao i stotine hrvatskih muževa 19. stoljeća... Zaboravljamo da smo jedan rod. Postoji poznati silogizam – Svi su ljudi smrtni. Sokrat je čovjek – Sokrat je smrtan! Međutim, ono što je Sokrat dao ljudima učinilo ga je besmrtnim ocem etike, moralnosti i ćudoređa. Definirao je pojam dobrote, poštenja i časti i postao – besmrtan!”

Zašto se “jedan Nemanja” drznuo mlađanim delinkventima opijenim navijačkim adrenalinom citirati Sokrata? Zašto “imputira” da “smo svi jedan rod”? Ergo, i Hrvati i Srbi su tako u krajnjoj konsekvenci u nekom daljem ili bližem srodstvu. Zašto takav čovek dobija priznanja predsednika svih građana Hrvatske koji su za njega glasali – Stjepana Mesića? I zašto još bezobrazno odbija da to priznanje primi?

Sa moralnog stanovišta stanovnika Hrvatske politički rođenog pre petnaest ili šesnaest godina, Nemanja je kriv već zato što se sastaje sa “bradatim četnikom s Pantovčaka”, “jugofilom” i “srboljupcem”. Ali njegov najveći “krimen” nadilazi i najetičnije Sokratove izreke. Stefan Nemanja je dobrovoljni davalac krvi. I to u Hrvatskoj. Što znači da njegova krv, po potrebi, odlazi i u hrvatske vene. Pa se ono perfidno srodstvo koje ovaj sredovečni Zagrepčanin pominje u kontekstu Sokrata i Štrosmajera, tako i doslovno ostvaruje, a u tome učestvuju i nedovoljno osvešteni hrvatski lekari, hematolozi, političari, politikanti i svi ostali kojima je krv profesija – u užem i širem, stručnom i manje stručnom smislu.

Stefan Nemanja nezvanično je, naime, optužen za “posrbljivanje Hrvata”. Naravno, time što je dobrovoljni davalac krvi, kako u Hrvatskoj, tako i u bivšoj Jugoslaviji, ali i u Srbiji gde je devet puta dao krv, što mu u hrvatskom Zavodu za transfuzijsku medicinu ne priznaju i ne upisuju u knjižici dobrovoljnog davaoca krvi, jer je reč o drugoj državi i to još “zna-se-kakvoj”! Zbog toga u njegovoj knjižici piše da je krv dao 112, umesto 121 put.

A budući da Stefan Nemanja, kako stalno ističe, davanje krvi smatra najvećom radošću svog života, jer time olakšava život, smanjuje bol i povećava nadu ljudima koje možda nikada neće upoznati, optužbe da je vređao iskrvarene hrvatske branitelje dajući “srpsku krv za ustašku državu”, ne zaslužuju filozofski, nego pre psihopatološki komentar. Mada je, kao i ostalim nepoznatim ljudima, krv Stefana Nemanje odlazila i Arapima na Bliskom istoku, samo je u Zagrebu ispunjavao obrazac u kome je obavezno morao da upiše svoju nacionalnost. Dakle, ne krvnu, nego nacionalnu grupu.

Stefan Nemanja poslednji put je pretučen pre dve nedelje kada se igrala fudbalska utakmica između Hrvatske i Engleske u Zagrebu. Tog dana dao je krv 112. put i otišao na doručak s prijateljem. Restoran je bio pun engleskih navijača s kojima su razgovarali. Kad su Englezi otišli na fudbalski stadion Maksimir, a Stefan Nemanja se uputio kući, prišao mu je muškarac koji je sedeo za susednim stolom, predstavio se kao rođeni Vukovarac i rekao da su mu upravo navijači “Crvene zvezde” pobili porodicu na stratištu u Ovčari. Posle uvreda tipa “krvoloče” i “četniče”, anonimnom Vukovarcu i Stefanu Nemanji prišli su policajci.

Nakon toga Vukovarcu se izgubio svaki trag, a najpoznatiji davalac krvi u Hrvatskoj, a uz to i navijač “Crvene zvezde”, Stefan Nemanja srušen je na pod i vezan odveden u policijsku stanicu. Osuđen je na trideset dana zatvora i to pošto je, zbog dobronamernih saveta ljudi upućenih u ovu delikatnu problematiku, ponovo “sve priznao”.

Nije poznato da li je Stefan Nemanja priznao i opštepoznatu stvar da je bio jedini građanin Zagreba koji je 1999. godine protestovao pred Ambasadom Sjedinjenih Američkih Država u Hrvatskoj zbog NATO bombardovanja Srbije.

Izvesno je da čovek kome nepoznati ljudi unazad petnaest godina za svaki katolički praznik u Hrvatskoj pucaju u vrata i prozore stana počinje da razmišlja da li će i dalje biti dobrovoljni davalac krvi u ovoj zemlji. A kad je već o krvi i krvotoku reč, Stefan Nemanja će za NIN još jednom ponoviti: “Taj ritam – sve brže, sve jače, sve više, sve dublje postavlja pitanje granica moći uma i razuma!”